Urząd Miejski Gminy Dobrzyca Biuletyn Informacji Publicznej

STRATEGIA ROZWOJU
GMINY DOBRZYCA

NA LATA 2003-2012

URZĄD GMINY W DOBRZYCY
UL. RYNEK 14
63-330 DOBRZYCA
e-mail: ugdobrzyca@poczta.wp.pl

STRATEGIA POWSTAŁA W RAMACH PRAC DORADCZYCH
WIELKOPOLSKIEGO OŚRODKA KSZTAŁCENIA I STUDIÓW SAMORZĄDOWYCH

WRZESIEŃ 20

Szanowni Państwo,

W czerwcu 2002 roku Urząd Gminy w Dobrzycy podjął decyzję o przystąpieniu do opracowania strategii rozwoju Gminy Dobrzyca. Do współpracy w realizacji tego projektu zaprosiliśmy ekspertów z Wielkopolskiego Ośrodka Kształcenia i Studiów Samorządowych z Poznania. Wkrótce potem rozpoczęliśmy zbieranie materiałów, potrzebnych do opracowania kompleksowego raportu o stanie Gminy, a następnie strategii jej rozwoju.

Prace, związane ze zbieraniem niezbędnych danych statystycznych, przygotowaniem raportu o stanie Gminy, formułowaniem misji, celów, programów strategicznych i projektów realizacyjnych były prowadzone przez szeroki zespół osób, zarówno pracowników Urzędu Gminy, radnych, jak i reprezentantów różnych organizacji i instytucji, które na co dzień z nami współpracują.

Po wielu spotkaniach warsztatowych oraz dyskusjach w zespołach problemowych, prowadzonych wiosną i latem 2002 roku, powstały konkretne rekomendacje, dotyczące rozwoju Gminy w latach 2003-2012, które bazują na istniejących, rzeczywistych uwarunkowaniach zewnętrznych i wewnętrznych.

Zespół przygotowujący strategię zdaje sobie sprawę z pewnych niedoskonałości, a może nawet i braków niniejszego programu strategicznego. Bazuje on jednak na faktycznym stanie zasobów Gminy w roku 2002 i stanowi początek nowego, wieloletniego procesu rozwoju. Wyznaczone w tym celu plany realizacyjne będą zapewne modyfikowane przez zmieniające się warunki zewnętrzne, ale zawsze powinny się trzymać głównego kierunku rozwoju – misji Gminy, która mówi o rozwoju rolnictwa i innych form działalności gospodarczej oraz dążeniu do zapewnienia wszystkim mieszkańcom dobrych warunków życia. W misji zwrócono także uwagę na poszanowanie środowiska naturalnego i stwarzanie warunków do rozwoju turystyki.

Za powstanie tego dokumentu składam serdeczne podziękowania konsultantom z Wielkopolskiego Ośrodka Kształcenia i Studiów Samorządowych w Poznaniu oraz wszystkim mieszkańcom Gminy Dobrzyca, którzy uczestniczyli w pracach nad strategią.


Zdzisław Woźniak

Wójt Gminy Dobrzyca



OSOBY, KTÓRE BRAŁY UDZIAŁ W PRACACH
NAD OPRACOWANIEM STRATEGII ROZWOJU GMINY DOBRZYCA
NA LATA 2003-2012


PRZEWODNICZĄCY RADY GMINY – Stanisław Szemendera

CZŁONKOWIE ZARZĄDU GMINY:
1. Zdzisław Woźniak – Wójt Gminy
2. Ferdynand Pulikowski – Członek Zarządu

CZŁONKOWIE RADY GMINY – RADNI:
1. Jan Nowak

WICESTAROSTA PLESZEWSKI – Michał Karalus

SEKRETARZ GMINY - Franciszek Reszel
SKARBNIK GMINY - Ewa Rybka

PRACOWNICY URZĘDU GMINY:
1. Agnieszka Balcer
2. Krystyna Bąk-Rybak
3. Maria Bielarz
4. Jadwiga Krawczyk
5. Jolanta Matiasik
6. Jan Owczarek

DYREKTORZY SZKÓŁ:
1. Marek Jaeger – Dyrektor Gimnazjum
2. Zenon Lisiak – Dyrektor SP w Dobrzycy
3. Bartłomiej Rogala – Dyrektor ZS w Galewie

PRZEDSTAWICIELE INNYCH JEDNOSTEK:
1. Mariola Fabisz-Wilczyńska – Dyrektor GZEAS
2. Irena Bruder – Kierownik GOPS
3. Andrzej Gola – Dyrektor GCK
4. Robert Cierniak – Kierownik Zakładu Komunalnego
5. Janusz Grzyb – Kierownik Rewiru Dzielnicowych
6. Grażyna Palczewska – Prezes Banku Spółdzielczego w Dobrzycy
7. Rajmund Matyniak – Prezes GS Samopomoc Chłopska


NADZÓR MERYTORYCZNY:
1. Radosław Szarleja
2. Bartłomiej Kustoń
3. Małgorzata Ornoch-Tabędzka
Konsultanci Stowarzyszenia Wielkopolski Ośrodek Kształcenia i Studiów Samorządowych w Poznaniu

SPIS TREŚCI


SPIS TREŚCI 4
1. PROCES I METODA OPRACOWANIA STRATEGII 5
1.1. Proces tworzenia strategii Gminy 5
1.2. Struktura strategii 7
2. UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 8
3. MISJA I CELE STRATEGICZNE 8
3.1. Deklaracja misji Gminy 8
3.2. Cele strategiczne 8
3.3. Schemat – struktura budowy strategii rozwoju gminy Dobrzyca 8
4. PROGRAMY I PROJEKTY STRATEGICZNE 8
4.1. Założenia i kryteria przyjęte w czasie prac nad identyfikacją projektów do strategii 8
4.2. Prezentacja i uzasadnienie programów i projektów strategicznych 8
Program 1.1. Infrastruktura podziemna 8
Program 1.2. Drogi i komunikacja 8
Program 1.3. Ochrona środowiska 8
Program 2.1. Wspieranie rozwoju rolnictwa i przedsiębiorczości 8
Program 2.2. Wspieranie rozwoju turystyki 8
Program 3.1. Oświata, kultura, sport 8
Program 3.2. Zdrowie, pomoc społeczna, bezpieczeństwo 8
5. WDRAŻANIE STRATEGII GMINY 8
5.1. Monitorowanie strategii 8
5.2. Zagrożenia związane z oceną wdrażania strategii 8
6. ZARZĄDZANIE URZĘDEM GMINY 8
ZAŁĄCZNIK - TABELE PROJEKTÓW STRATEGICZNYCH 8


1. PROCES I METODA OPRACOWANIA STRATEGII


1.1. Proces tworzenia strategii Gminy

Po kilku miesiącach intensywnych prac dobiegł końca proces opracowywania Strategii Rozwoju Gminy Dobrzyca, który rozpoczął się w czerwcu 2002 roku podpisaniem umowy między Urzędem Gminy w Dobrzycy a Stowarzyszeniem Wielkopolski Ośrodek Kształcenia i Studiów Samorządowych w Poznaniu. Przebieg tego procesu był zgodny z podstawowymi zasadami planowania strategicznego. Model zarządzania strategicznego w literaturze przedstawiany jest przeważnie w postaci cyklu: analiza → planowanie → wdrażanie→ ocena, która w kolejnej fazie przyjmuje postać korekty planów. Przedstawia to rysunek poniżej.


Źródło: Za Winseniusem (1986), model używany w programach rozwoju ekonomicznego ONZ (UNEP 1994)

Zgodnie z powyższym modelem, formułowanie strategii w Gminie zostało poprzedzone sporządzeniem kompleksowego Raportu o Stanie Gminy Dobrzyca. Jak przedstawiono we wstępie dokumentu Raportu, celem jego przygotowania było uzyskanie dokładnego wglądu w sytuację gospodarczą i społeczną Gminy.

W czerwcu 2002 roku zostało przeprowadzone pierwsze spotkanie dla przedstawicieli Gminy, w trakcie którego szczegółowo omówiono proces sporządzania diagnozy stanu Gminy, przedstawiono zakres niezbędnych informacji do opracowania Raportu oraz zaprezentowano oprogramowanie do zbierania i analizy danych. Oprogramowanie to zostało opracowane przez konsultantów WOKiSS. Ma ono postać arkusza kalkulacyjnego Excel, w którym została zaprojektowana baza danych. Zostały do niej wpisane informacje, opisujące wszystkie dziedziny życia w Gminie wraz z możliwością ich przetwarzania na wskaźniki liczbowe i prezentacji w postaci graficznej.

Zbieraniu danych poświęcono kilka następnych tygodni. Praca ta była realizowana przez pracowników Urzędu Gminy oraz wielu innych jednostek i instytucji pod kierunkiem Przewodniczącego Komitetu Strategicznego z ramienia Urzędu Gminy.

Zgromadzone zostały szczegółowe dane o wszystkich aspektach funkcjonowania Gminy według stanu na dzień opracowywania Raportu, jak również za kilka lat wstecz. Dzięki temu powstała możliwość dokonywania analizy historycznej, czyli wszechstronnego porównywania poziomu rozwoju Gminy na przestrzeni ostatnich kilku lat. Raport pokazał także pewne trendy rozwojowe i stał się podstawą do obiektywnej, opartej na faktach, oceny możliwości dalszego rozwoju Gminy. Jest on opisem stanu, do którego będzie się można odwoływać w trakcie realizacji strategii, śledząc postępy wdrażania zaplanowanych działań.

Sporządzony Raport stał się punktem wyjścia do przygotowania Strategii Rozwoju Gminy. Dla całego procesu budowania strategii podstawową kwestią było przyjęcie określonego modelu metodologicznego. Przyjęty model został wypracowany przez pracowników byłego poznańskiego biura Programu Partnerstwa dla Samorządu Terytorialnego (LGPP), a następnie założycieli Stowarzyszenia „Partnerzy dla Samorządu” i stałych współpracowników Wielkopolskiego Ośrodka Kształcenia i Studiów Samorządowych WOKiSS. Model został opracowany specjalnie dla potrzeb gmin wiejskich i miejsko-wiejskich. W założeniach uwzględnia on podstawy zarządzania strategicznego, przeniesione z doświadczeń amerykańskich jednostek samorządu terytorialnego, jednak z szerokim uwzględnieniem specyfiki polskiego prawodawstwa oraz potrzeb i możliwości rozwojowych polskich samorządów. Szerzej na ten temat będzie mowa w dalszej części niniejszego dokumentu. Przyjęta metoda wprowadza wiele unikatowych rozwiązań, możliwych do zastosowania przede wszystkim w mniejszych społecznościach lokalnych, takich jak: aktywna pomoc ze strony gminy w zbieraniu danych, uczestnictwo w interpretacji tych danych i sporządzeniu diagnozy stanu gminy oraz szeroka partycypacja przedstawicieli różnych instytucji z terenu gminy w określaniu możliwości rozwojowych i budowaniu programów strategicznego rozwoju.

Pierwsze warsztaty strategiczne odbyły się 4 lipca 2002 roku z udziałem licznego grona przedstawicieli społeczności gminnej – Wójta, pracowników Urzędu Gminy, radnych, oraz szefów większości jednostek i instytucji, działających na terenie Gminy. W pierwszej części były one poświęcone podsumowaniu diagnozy stanu Gminy, zaprezentowanej przez konsultantów w podziale na poszczególne aspekty życia Gminy. Analiza dotychczas zgromadzonych danych pozwoliła na zidentyfikowanie zarówno atutów (silnych stron) Gminy, jak i pewnych braków i problemów, które zostały omówione i uzupełnione w trakcie plenarnej dyskusji. Stały się one podstawą procesu planistycznego, bowiem atuty są tymi elementami, na których należy bazować, planując dalszy rozwój Gminy. Z kolei usunięcie bądź zniwelowanie braków i problemów to zadania, których realizacja powinna przyczynić się do lepszego zaspokajania potrzeb mieszkańców Gminy. Dzięki temu, w drugiej części spotkania, na podstawie wyników dotychczasowych prezentacji i dyskusji, zdołano sporządzić wstępną listę „spraw do załatwienia” w Gminie, czyli przedsięwzięć do realizacji w perspektywie następnych kilku lat. W końcowej części warsztatów wspólnie sformułowano hasła do misji Gminy.

Po pierwszych warsztatach konsultanci dokonali uporządkowania listy „spraw do załatwienia” w grupy o zbliżonej tematyce oraz przygotowali kilka propozycji misji Gminy.

Drugie warsztaty strategiczne odbyły się 9 lipca 2002 roku. W ich pierwszej części jeszcze raz wspólnie omówiono i ostatecznie zatwierdzono zestawienie atutów oraz braków i problemów w Gminie, będące syntetyczną formą podsumowania analizy obecnego stanu Gminy. W kluczowej części spotkania konsultanci zaproponowali pierwszą wersję struktury strategii, to znaczy „spraw do załatwienia”, uporządkowanych w zestaw celów, programów i projektów strategicznych do realizacji w Gminie do 2012 roku. Propozycja ta została omówiona i wzbogacona o elementy, zgłaszane przez uczestników spotkania. Na spotkaniu konsultanci przedstawili również kilka propozycji misji Gminy, z których została wybrana (i zmodyfikowana) ta wersja, która, zdaniem uczestników, najlepiej odpowiada charakterowi i aspiracjom Gminy. W końcowej części warsztatów konsultanci WOKiSS zapoznali uczestników z dalszym przebiegiem prac nad dokumentem Strategii, to znaczy sposobem doprecyzowania projektów strategicznych w formie tak zwanych tabel realizacyjnych, aby te ostatnie mogły się stać praktycznymi narzędziami wdrażania strategii, wskazującymi, co, kto, kiedy, jak i za ile powinien zrobić, aby zaplanowane przedsięwzięcia zostały faktycznie wprowadzone w życie.

Tabele realizacyjne poszczególnych projektów zostały przekazane najbardziej kompetentnym w danej dziedzinie osobom w Gminie, które najpierw indywidualnie, a następnie przy udziale konsultantów, dokonały uszczegółowienia projektów, o których była mowa wyżej.

W kolejnym etapie prac konsultanci, w kontakcie z odpowiednimi osobami ze strony Gminy, uzasadnili wybór i opisali wszystkie cele, programy i projekty strategiczne oraz do każdego projektu dopracowali zestaw sporządzonych wcześniej mierników jego wykonania po to, aby w każdej chwili istniała możliwość sprawdzenia, czy przyjęte zadania są realizowane terminowo i w sposób określony w dokumencie strategii.


1.2. Struktura strategii

Strategia opracowana według metody zaproponowanej przez Wielkopolski Ośrodek Kształcenia i Studiów Samorządowych jest dokumentem o określonej, logicznej strukturze. Najważniejszym, wyjściowym elementem jest misja rozwoju gminy, która określa, jaki powinien być kierunek rozwoju gminy w perspektywie następnych kilkunastu lat i jakie są priorytety samorządu w działaniach na rzecz zaspokojenia potrzeb mieszkańców. Misja jest sentencją, która najlepiej ujmuje główne kierunki działania samorządu, jednocześnie wskazuje priorytety działalności w najbliższych latach, ale przede wszystkim jest najlepszym podsumowaniem całego opracowywanego planu strategicznego.

Strategia jest zorganizowana na kilku poziomach; strukturą swoją przypomina piramidę, której wierzchołek stanowi misja. Następnie wyróżniono niższe poziomy planowania:
1. Cele strategiczne
2. Programy strategiczne
3. Projekty realizacyjne
4. Zadania do wykonania.
Każdy cel, program i projekt zostają w dokumencie strategii dokładnie uzasadnione i scharakteryzowane.

Następnym po misji poziomem planowania są cele strategiczne. Wynikają one bezpośrednio z misji – konkretnie definiują kierunki rozwoju gminy tam określone, jednocześnie pozwalają na zachowanie jasnego podziału strategii, grupując poszczególne programy i projekty. Ich realizacja w przyjętej perspektywie czasowej powinna doprowadzić do osiągnięcia pożądanego stanu rozwoju gminy, określonego w jej misji. Z kolei programy strategiczne są „tematami” działań, których wykonanie powoduje osiągnięcie określonych celów. Programy strategiczne grupują projekty, związane tematycznie z poszczególnymi dziedzinami życia, czy działania samorządu. Projekty realizacyjne to już konkretne przedsięwzięcia najłatwiej mierzalne przy wdrażaniu strategii. Projekty te zostały w niniejszym dokumencie szczegółowo rozpisane. Każdy projekt opatrzono opisem, w którym przedstawiono uzasadnienie jego wyboru i zaliczenia do dokumentu strategii oraz inne, ważne dla jego realizacji, informacje. Dodatkowo dla projektów opracowano specjalne tabele, w których zawarto informacje o zadaniach, czyli czynnościach do wykonania w ramach każdego projektu. Tabele projektów zawierają również inne informacje – opis celu, dla jakiego projekt jest realizowany, koszt realizacji poszczególnych zadań, informacje o jednostkach odpowiedzialnych za ich wykonanie oraz jednostce koordynującej projekt, a także daty realizacji poszczególnych zadań.

Tworząc karty projektów wykorzystano elementy amerykańskiego modelu LogFrame, zmodyfikowanego i zaadoptowanego przez konsultantów do potrzeb projektowania strategii rozwoju gmin w Polsce. Wzięto również pod uwagę karty wzorów projektów inwestycyjnych, zaczerpnięte z formularzy aplikacyjnych funduszy pomocowych i przedakcesyjnych Unii Europejskiej i dostosowane do potrzeb planowania strategicznego. Poniżej przedstawiono opis poszczególnych elementów, określanych w tabelach:
a) cel realizacji projektu – zwięzłe określenie (szersze będzie zamieszczane w części opisowej) spodziewanych efektów realizacji danego projektu
b) łączny koszt realizacji projektu – suma kosztów poszczególnych zadań, dla których koszty udało się w przybliżeniu podać; należy pamiętać, że strategia jest dokumentem kierunkowym i kwoty tu podane są orientacyjne i nie powodują konsekwencji budżetowych - chodzi tu o porównanie nakładów na poszczególne projekty w celu ich późniejszego zestawienia i możliwości przyszłej priorytetyzacji; kwoty podano w złotych
c) jednostka koordynująca – pozycja ta opisuje, kto ma przewodzić realizacji zadania, na kim będzie spoczywała inicjatywa lub kto jest organem decydującym
d) źródła finansowania - tu podano nazwy funduszy, czy jednostek, z których możliwe jest otrzymanie środków na realizację projektu, czy których pomoc jest możliwa (jako nakład rozumiano również pomoc techniczną, czy też merytoryczną)
e) wykonawca – to jednostka bezpośrednio wykonująca poszczególne zadania
f) czas realizacji - określenie lat, w których przewiduje się realizację projektu
g) miary wykonania projektów - określają one wartości, które pozwolą na okresowe sprawdzanie, jakie są postępy w realizacji poszczególnych zadań oraz czy przyjęte zadania są realizowane terminowo i w sposób określony w dokumencie strategii. Jeżeli postępy nie będą zadowalające, miary będą podstawą analizy przyczyn i ewentualnych korekt, czy też działań zaradczych. Miary bywają bardzo różne w zależności od charakteru projektu i zadań w nim proponowanych:
 wskaźniki liczbowe, np. liczba kilometrów sieci wodociągowej, liczba wytyczonych szlaków turystycznych i ich długość, liczba przeprowadzonych szkoleń
 sam fakt zaistnienia jakiegoś zjawiska (np. powstanie biura obsługi, wydanie folderu, powstanie strony www)
 typowe wskaźniki statystyczne, np. liczba wypożyczeń per capita, gęstość transportu ma 1 km², itp.
 ewentualnie inne wartości.

W pracy nad wszystkimi powyższymi elementami strategii uwzględniono wymagania pryncypiów zarządzania strategicznego, które składają się z czterech zasadniczych faz działania:
1) diagnozy
2) planowania
3) wdrożenia
4) oceny.

Kluczowym elementem w przygotowaniu strategii rozwoju jest planowanie, ale o sukcesie realizacji planu decyduje sposób jego wdrożenia. Ponieważ większość problemów, związanych z realizacją strategii wynika najczęściej z niezbyt precyzyjnego zdefiniowania celów i zadań, jakie mają zostać wykonane, dlatego w przedstawionym dokumencie starano się stworzyć jak najbardziej przejrzysty schemat programów i projektów realizacyjnych, ułatwiający zrozumienie ich zasadności. Duży nacisk położono na opisanie celów, programów i poszczególnych projektów, które jako finalne „produkty” przeprowadzonych zajęć warsztatowych wynikają bezpośrednio z opisanych w pierwszej części strategii (Diagnozie Stanu Gminy) uwarunkowań rozwojowych oraz z przyjętych strategicznych kierunków rozwoju gminy.

Najważniejszym elementem, rozpoczynającym planowanie każdego projektu jest określenie celu, który identyfikuje efekty, jakie przewidywane są do osiągnięcia w czasie trwania projektu. Cały projekt zamyka natomiast podsumowanie w postaci zaproponowanych miar jego wykonania, które pomogą określić, w jaki sposób osiągamy zamierzony sukces, czyli dają odpowiedź na pytanie, czy i na ile zakładane cele zostały osiągnięte. W kartach projektów zawarte są jednocześnie informacje dotyczące czasu, przewidywanego budżetu i odpowiedzialności za ich realizację - są to również informacje ważne, które mogą być traktowane jako wskaźniki same w sobie.



2. UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY


Klasycznym narzędziem, stosowanym od wielu lat w analizie strategicznej, jest zestawienie silnych stron (atutów) i słabych stron (braków, problemów) analizowanego podmiotu (w tym przypadku gminy) oraz określenie jego szans i zagrożeń rozwojowych. Nazwa SWOT pochodzi z języka angielskiego i oznacza: S – Strengths (silne strony), W – Weeknesses (słabości), O - Opportunities (możliwości), T – Threats (zagrożenia). Przyjęta metoda pozwala na zebranie i uszeregowanie informacji o potencjale rozwojowym gminy oraz o dostrzeganych barierach. Zwraca jednocześnie uwagę na pojawiające się zewnętrzne szanse i zagrożenia.

W gminie Dobrzyca skoncentrowano się na ocenie wewnętrznych zasobów Gminy, jej atutów i problemów, przyjmując z definicji zewnętrzne ograniczenia związane z położeniem geograficznym, obowiązującym w Polsce systemem legislacyjnym, poziomem rozwoju gospodarczego, czy też stanem finansów publicznych.

Analizie poddano pięć najważniejszych obszarów działalności Gminy:
− finanse gminy
− infrastrukturę
− rozwój gospodarczy (w tym rolnictwo i turystykę)
− oświatę, kulturę i sport
− zdrowie, pomoc społeczną i bezpieczeństwo publiczne.

Przeprowadzona podczas warsztatów analiza sytuacji w poszczególnych dziedzinach przedstawia się w sposób następujący:


FINANSE GMINY

Atuty Braki, problemy
1. Realny wzrost dochodów budżetu w latach 1998 (2,8%), 1999 (0,8%) i 2001 (18%) 1. Realny spadek dochodów i wydatków w 2000 (0,7 %)
2. Utrzymujące się na stałym poziomie dochody własne (37-46% w kolejnych 5 latach) 2. Spadek udziałów w podatkach budżetu Państwa (z 16 do 9%)
3. Wysokie inwestycje w roku 2001 (16,4 % wydatków budżetowych) 3. Wzrost udziału subwencji w dochodach (z 41 do 52%)
4. Wysokie i rosnące wydatki na oświatę – od 49,9 % (w 1998) do 60,3 % (w 2001) budżetu 4. Wzrost udziału funduszu płac w wydatkach w latach 1998–2000 (z 51,2% do 57,2%)
5. Spadek udziału funduszu płac w wydatkach z 57,2 % (2000) do 48,4% (2001) 5. Wysokie zaległości w opłatach z tytułu podatków i opłat lokalnych
6. Spadek udziału wydatków na pomoc społeczną 6. Dopłaty z budżetu gminy do gospodarki wodociągowej do roku 2001

W typowych polskich gminach wiejskich poziom dochodów jest w 50-60% determinowany wysokością subwencji (głównie oświatowej), podatki i opłaty lokalne dostarczają nie więcej niż 20% ogólnych wpływów budżetowych, a realny poziom dochodów gminy (po odliczeniu inflacji) pozostaje praktycznie na takim samym poziomie w ciągu ostatnich 5 lat mimo znaczącego zwiększenia zakresu obowiązków samorządów.

W Dobrzycy sytuacja jest podobna – obecnie udział subwencji w dochodach wynosi 52%, podatki i opłaty lokalne dostarczają 22,1% ogólnych wpływów budżetowych (w tym udział podatku od nieruchomości wzrósł z 27% do około 50%), a łączne dochody w ostatnich 5 latach wzrosły realnie zaledwie o niecałych 6%. Niepokojącym zjawiskiem jest systematyczny wzrost zaległości podatkowych – na koniec 2001 roku przekroczyły one już 540 tys. zł.

Wydatki w 2001 roku zwiększyły się realnie o 18% w stosunku do roku poprzedniego. Najbardziej znaczącą pozycję stanowią tutaj wydatki na oświatę (60% wydatków), na gospodarkę komunalną i ochronę środowiska (9,7%), administrację publiczną (12,5%) oraz ochronę zdrowia i opiekę społeczną (13,1%). Nadal niewystarczający jest udział wydatków na kulturę i sport – zaledwie 3,3% budżetu w 2001 roku.

Po okresie bardzo niskich wydatków na inwestycje w latach 1997-2000, w 2001 roku znacząco wzrósł poziom inwestycji finansowanych z budżetu Gminy (do 1,6 mln zł, czyli do 16,4% wydatków). W ostatnich latach prawie całość wydatków inwestycyjnych miała miejsce w sferze infrastruktury i oświaty, przy czym największe wydatki poniesiono na budowę Szkoły Podstawowej w Dobrzycy. Biorąc pod uwagę skalę potrzeb w tych dziedzinach, oczywistym staje się fakt, że najistotniejsze zadania w strategii rozwoju Gminy będą musiały dotyczyć właśnie tych sfer.


INFRASTRUKTURA
WARUNKI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW

Atuty Braki, problemy
1. Pełne zwodociągowanie gminy 1. Brak oczyszczalni i kanalizacji sanitarnej w gminie
2. Uporządkowana gospodarka odpadami komunalnymi (gminne składowisko w Strzyżewie, wysypisko międzygminne w Dobrej Nadziei) 2. Brak segregacji odpadów stałych w gospodarstwach domowych i zorganizowanego odbioru tych odpadów
3. Segregacja odpadów stałych (pojemniki w miejscach publicznych) 3. Część dróg gminnych jest nieutwardzonych
4. Początek gazyfikacji gminy 4. Duża odległość do linii kolejowej i projektowanych autostrad
5. Dobrze rozwinięta i utrzymana sieć dróg gminnych i powiatowych. Znaczne wydatki na drogi (2,4 mln w ostatnich 4 latach) 5. Problem komunikacji autobusowej w dni wolne od pracy
6. Korzystne położenie w stosunku do dróg krajowych i wojewódzkich 6. Znaczna liczba przyłączy wodnych z rur stalowych ocynkowanych (potrzeba wymiany)
7. Komunikacja autobusowa (PKS, Kaliskie Linie Autobusowe, MZK Ostrów Wlkp.)
8. Pełna telefonizacja gminy
9. Systematyczne zadrzewienia i zalesiania
10. Stacje bazowe telefonii komórkowej (wszyscy operatorzy)
11. Systematyczna poprawa estetyki gminy, w tym konkurs „Piękna zieleń naszej gminy”

Przeprowadzona analiza i wyniki dyskusji w trakcie warsztatów strategicznych pozwoliły na dokładne zidentyfikowanie najistotniejszych braków w sferze infrastruktury technicznej, którymi są:
 brak skanalizowania gminy
 potrzeba wymiany znacznej części przyłączy wodnych
 brak utwardzenia dużej części dróg gminnych
 niewielka skala segregacji odpadów stałych
 problemy z komunikacją autobusową w dni wolne od pracy.

Z drugiej strony wiele w omawianej sferze już zrobiono – tylko pojedyncze gospodarstwa domowe nie mają jeszcze dostępu do sieci wodociągowej, rozpoczęto budowę sieci gazowej, zaspokojono potrzeby energetyczne i telefoniczne mieszkańców Gminy, zapewniono miejsce składowania odpadów komunalnych.

Działania, zmierzające do pełnego wyposażenia Gminy w infrastrukturę techniczną, będą jednymi z najistotniejszych i z pewnością najbardziej kosztochłonnymi elementami strategicznego planu dalszego rozwoju Gminy.


ROZWÓJ GOSPODARCZY, TURYSTYKA

Atuty Braki, problemy
1. Zróżnicowane kierunki działalności podmiotów gospodarczych 1. Wysokie i rosnące bezrobocie
2. Dobra jakość gleb – 56% pow. – III klasa, 25,5% - IV klasa 2. Brak wzrostu liczby czynnych podmiotów gospodarczych
3. Ponad 70% powierzchni gruntów rolnych zajmują gospodarstwa powyżej 10 ha 3. 43,4% liczby gospodarstw o powierzchni do 5 ha
4. Rozwój produkcji trzody chlewnej 4. Ograniczenia ustawowe w wyłączeniu gruntów rolnych z produkcji rolnej
5. Atuty turystyczne – Muzeum Zespół Pałacowo-Parkowy, perspektywa budowy zbiornika retencyjnego „Lutynia” w Lutyni, pasy śródpolne w Fabianowie 5. Coraz mniejsze możliwości zbytu płodów rolnych, zbyt mało zakładów przetwórstwa
6. Brak grup producenckich
7. Brak kreatywnej polityki w zakresie wspierania rozwoju gospodarczego (ulgi podatkowe przy zwiększaniu zatrudnienia)
8. Niska lesistość gminy - 7,2%
9. Brak bazy turystycznej (noclegi, gastronomia, parkingi)

Gmina Dobrzyca jest gminą typowo rolniczą, bowiem aż 86% jej powierzchni zajmują użytki rolne. Za możliwością efektywnego gospodarowania przemawia to, że ponad 70% powierzchni gruntów rolnych zajmują gospodarstwa powyżej 10 ha. Ponadto gleby na terenie Gminy należą do bardzo żyznych (ponad 80% powierzchni gruntów ornych zajmują gleby III i IV klasy).
Oprócz niskich cen skupu główną bolączką rolnictwa jest brak punktów skupu produkcji roślinnej.

Coraz ważniejszą rolę w gospodarce Gminy zajmuje turystyka. Przeprowadzona analiza wykazała, że Gmina posiada wiele atrakcji, przyciągających coraz więcej turystów. Są to przede wszystkim zabytki kultury materialnej. Dalszy rozwój tej dziedziny działalności jest jednak hamowany przez nadal niewystarczającą bazę noclegową i gastronomiczną oraz zbyt małą liczbę szlaków turystycznych.


OŚWIATA, KULTURA I SPORT

Atuty Braki, problemy
1. Warunki sprzyjające dobremu poziomowi nauczania - liczba uczniów na 1 nauczyciela, 1 oddział, 1 izbę szkolną 1. Bardzo wysoki udział wydatków na oświatę w wydatkach budżetu gminy (60%)
2. Nowy budynek SP w Dobrzycy 2. Braki:
• sal gimnastycznych
• pracowni komputerowych w SP
• pracowni przedmiotowych
3. Sieć przedszkolna – 5 przedszkoli 3. Potrzeby remontowe i modernizacyjne budynków szkolnych
4. Gminne Centrum Kultury w Dobrzycy, w tym biblioteka z 2 filiami i 6 punktów bibliotecznych; wzrost czytelnictwa 4. Brak zajęć pozalekcyjnych, finansowanych z budżetu gminy
5. Filia Wielkopolskiego Uniwersytetu Ludowego
5. Bariery architektoniczne
6. Sale lub świetlice w większości wsi
7. Duża aktywność kulturalna i sportowa
8. Towarzystwo Miłośników Ziemi Dobrzyckiej, wydawanie „Notatek Dobrzyckich”
9. Orkiestra Dęta
10. MLKS „Czarni” i 7 LZS-ów, 7 boisk

W ostatnich 3 latach inwestycje w infrastrukturę oświatową wyniosły łącznie 1,8 mln zł i stanowiły większość wszystkich wydatków inwestycyjnych w Gminie. Koszty utrzymania oświaty są bardzo wysokie i osiągnęły już wartość 60% sumy rocznych wydatków budżetowych. Pomimo to do realizacji pozostały tak istotne zadania, jak budowa sal gimnastycznych, remonty niektórych obiektów oświatowych, rozbudowa i modernizacja pracowni komputerowych. Niezbędne jest także doposażenie sal lekcyjnych pomoce naukowe.

Przeprowadzona analiza pozwoliła także na identyfikację wielu atutów Gminy w dziedzinie oświaty, kultury i sportu, takich jak: warunki sprzyjające dobremu poziomowi nauczania, istnienie sieci przedszkoli, aktywność biblioteki i klubów sportowych, działalność filii Wielkopolskiego Uniwersytetu Ludowego, Towarzystwa Miłośników Ziemi Dobrzyckiej oraz orkiestry dętej.


ZDROWIE, POMOC SPOŁECZNA I BEZPIECZEŃSTWO

Atuty Braki, problemy
1. Dobry dostęp do podstawowych usług zdrowotnych – 4 Niepubliczne ZOZ-y, 2 niepubliczne gabinety stomatologiczne 1. Duża i coraz większa liczba osób potrzebujących pomocy, pogarszanie się sytuacji materialnej mieszkańców
2. Apteka 2. Ograniczone środki na pomoc społeczną
3. 2 świetlice socjoterapeutyczne 3. Brak ośrodka wsparcia
4. Aktywność w zakresie profilaktyki uzależnień 4. Brak organizacji pozarządowych
5. Współpraca różnych instytucji w zakresie pomocy dla potrzebujących 5. Zbyt długi czas oczekiwania na specjalistyczne usługi medyczne
6. Dom Pomocy Społecznej w Fabianowie 6. Bariery architektoniczne
7. Spadek liczby wykroczeń drogowych 7. Przestępczość – wzrost kradzieży z włamaniem, przestępstw przeciwko życiu, interwencji domowych
8. Duża liczba jednostek i członków OSP 8. Braki sprzętowe OSP

Na terenie Gminy nie ma problemów z dostępem do podstawowych usług zdrowotnych. Na uwagę zasługuje istnienie 2 świetlic socjoterapeutycznych oraz Domu Pomocy Społecznej w Fabianowie. Istnieją jednak problemy z dostępem do specjalistycznej opieki zdrowotnej.

Ograniczone środki na pomoc społeczną powodują, że Gmina nie jest w stanie w pełni pomóc wszystkim potrzebującym. Niestety, na terenie Gminy nie działają organizacje pozarządowe, udzielające pomocy w zakresie pomocy społecznej. Bolączką są także bariery architektoniczne dla osób niepełnosprawnych, które uniemożliwiają im dostęp do obiektów publicznych.

Osobnym problemem, wymagającym rozwiązania, są kwestie bezpieczeństwa oraz stan wyposażenia OSP.

---------------------------------

Zaprezentowane wyżej wyniki analizy sytuacji Gminy, przeprowadzonej z udziałem jej mieszkańców, stały się podstawą procesu planistycznego, bowiem atuty są tymi elementami, na których należy bazować planując dalszy rozwój Gminy. Z kolei usunięcie bądź zniwelowanie braków i problemów to zadania, których realizacja powinna przyczynić się do lepszego zaspokajania potrzeb mieszkańców Gminy i przybywających gości.


3. MISJA I CELE STRATEGICZNE


3.1. Deklaracja misji Gminy

Misja określa, jaki powinien być wizerunek gminy w perspektywie następnych kilkunastu lat i jakie są priorytety samorządu w działaniach na rzecz zaspokojenia potrzeb mieszkańców. Jest ona sentencją, która najlepiej ujmuje główne, planowane kierunki działania samorządu, jest także najlepszym podsumowaniem całego opracowywanego planu strategicznego.

Na podstawie analizy atutów oraz braków i problemów, biorąc pod uwagę wszystkie zidentyfikowane uwarunkowania rozwoju Gminy, sformułowano następującą deklarację:

Jesteśmy gminą położoną w południowej części Wielkopolski.
Naszą misją jest wspieranie rozwoju rolnictwa i działalności gospodarczej oraz zapewnienie dobrych warunków życia mieszkańców przy poszanowaniu środowiska naturalnego.
Bazując na walorach środowiska kulturowego,
pragniemy stworzyć doskonałe warunki dla rozwoju turystyki.

Pierwsze zdanie misji służy identyfikacji Gminy - dzięki niemu możemy się dowiedzieć o jej położeniu na samorządowej mapie kraju. Dwa kolejne zdania są syntetycznym odzwierciedleniem zamierzeń władz i mieszkańców Gminy, dotyczących kształtowania jej wizerunku w perspektywie następnych kilku, a nawet kilkunastu lat.

Z powyższej deklaracji misji wynika, że głównym priorytetem samorządu jest wspieranie rozwoju rolnictwa i przedsiębiorczości oraz rozwój turystyki. Oprócz zapewnienia dochodów indywidualnych, ten kierunek rozwoju powinien przyczynić się do rozbudowy infrastruktury i świadczenia usług na rzecz mieszkańców (dzięki większym dochodom budżetu Gminy).


3.2. Cele strategiczne

W rezultacie przeprowadzonych warsztatów strategicznych z szerokim udziałem pracowników Urzędu Gminy i jednostek podległych, radnych oraz szefów wielu innych instytucji, sformułowano trzy strategiczne cele rozwoju gminy Dobrzyca. Bazując na zidentyfikowanych uwarunkowaniach rozwojowych Gminy (a więc posiadanych atutach oraz najistotniejszych brakach i problemach), wytyczają one główne kierunki przemian na terenie Gminy. Ich realizacja w 10-letniej perspektywie powinna w dużym stopniu przyczynić się do osiągnięcia pożądanego stanu rozwoju Gminy, określonego w jej misji.

Cele te są następujące:

1. Rozwój infrastruktury technicznej
2. Wspieranie rozwoju gospodarczego
3. Rozwój usług społecznych.

Główne cele strategiczne w sposób bezpośredni nawiązują do misji. Realizacja programów strategicznych, prowadząca do osiągnięcia celów, szczególnie tych związanych z podniesieniem technicznych i społecznych warunków życia, będzie prowadziła Gminę do osiągnięcia pożądanego statusu określonego w misji. Plan strategiczny w rozumieniu jego twórców - przedstawicieli społeczności lokalnej - nie jest bowiem tylko listą życzeń i dokumentem opisującym marzenia o przyszłości, ale od momentu zatwierdzenia stanie się podstawą pracy wszystkich pracowników samorządu Gminy, dokumentem zawierającym listę zadań do wykonania i określającym czas ich realizacji.

Uzasadnienie wyboru powyższych celów jest następujące:


Cel strategiczny nr 1
Rozwój infrastruktury technicznej


Podstawowym oczekiwaniem mieszkańców w stosunku chyba do każdego samorządu są jego aktywne działania, zmierzające do poprawy obecnego standardu życia w gminie. Zmiany polityczno-społeczne, zainicjowane w naszym kraju w 1989 roku, stworzyły możliwość swobodnego podróżowania, a co za tym idzie, zaobserwowania poziomu życia w rozwiniętych krajach. Konfrontacja ta nie wypadła korzystnie – braki w zwodociągowaniu i skanalizowaniu (zwłaszcza obszarów wiejskich), niewielka liczba telefonów, złej jakości drogi, niedostatek mieszkań, czy zdegradowane środowisko naturalne świadczyły o różnicach poziomu rozwoju cywilizacyjnego.

Okres ostatnich kilkunastu lat to czas niezaprzeczalnych, pozytywnych przemian. W wielu gminach problem wyposażenia gospodarstw domowych w podstawowe elementy infrastruktury technicznej, takie jak telefony, czy dostęp do sieci wodociągowej przestał już właściwie istnieć. Mimo tych postępów, do zrobienia pozostało jeszcze wiele, zwłaszcza na terenach wiejskich. Pełna infrastruktura techniczna oznacza bowiem także podłączenie każdego gospodarstwa domowego do sieci kanalizacyjnej, zaopatrzenie w źródło energii cieplnej, czy też gęstą i o dobrej jakości sieć dróg. Pod tym pojęciem kryje się także całkowite rozwiązanie kwestii odpadów stałych (odbiór, segregacja, utylizacja), jak również dostęp do światowej sieci internetowej. Tylko pełne podłączenie mediów jest w stanie zapewnić mieszkańcom gminy życie i rozwój na odpowiednim poziomie.

Pełne wyposażenie gminy w infrastrukturę techniczną to obecnie nie tylko jeden z podstawowych wymogów cywilizacyjnych, ale także kluczowy warunek rozwoju gospodarczego. Warunkiem inwestowania na terenie gminy przez zewnętrzne podmioty gospodarcze jest stworzenie dla nich odpowiednich warunków, przede wszystkim w sferze infrastruktury, dalej prawodawstwa i sprawnej obsługi administracyjnej.

Należy także podkreślić, że inwestycje w dziedzinie infrastruktury technicznej oznaczają poprawę stanu środowiska naturalnego, a więc życie w bardziej przyjaznym i zdrowym otoczeniu, co w oczywisty sposób wpływa na zwiększenie atrakcyjności danego terenu dla turystów i potencjalnych nowych mieszkańców.

Cel strategiczny nr 2
Wspieranie rozwoju gospodarczego


Jednym z priorytetów w działalności samorządu gminnego powinno być wspieranie rozwoju działalności gospodarczej jako bardzo istotnego elementu walki z bezrobociem. Bez pracy pozostaje już prawie 800 mieszkańców Gminy, czyli ponad 22% ludności zawodowo czynnej. Fakt ten ma wpływ nie tylko na ogólny poziom dochodów mieszkańców Gminy, ale jest potencjalnym źródłem wielu napięć społecznych, zarówno dla mieszkańców, jak i dla samorządu (alkoholizm, wzrost przestępczości, konflikty rodzinne, niższe wpływy podatkowe, itp.).

Należy zdawać sobie sprawę z tego, że samorząd gminny nie ma możliwości bezpośredniej walki z bezrobociem (jest to między innymi rola zarówno ustawodawcy, jak i Powiatowych Urzędów Pracy), ale powinien podejmować działania wspierające działalność gospodarczą. Mogą one polegać na udostępnianiu i uzbrajaniu odpowiednich terenów, stosowaniu ulg podatkowych, doradztwie, czy integracji kręgów gospodarczych. Lokalizacja nowych inwestycji w danym regionie uzależniona jest bowiem od wielu czynników. Podstawowymi elementami są między innymi: poziom rozwoju infrastruktury oraz jakość kapitału ludzkiego, ale duże znaczenie ma także dobra promocja i sprawna obsługa administracyjna inwestorów oraz lokalne preferencje i udogodnienia, tworzone dla pozyskania inwestycji. Szczególny nacisk powinien zostać położony na wspieranie rozwoju rolnictwa, które zapewne jeszcze przez wiele lat pozostanie głównym źródłem utrzymania mieszkańców Gminy.

W przypadku gminy Dobrzyca dużą uwagę, oprócz tradycyjnych kierunków prowadzenia działalności gospodarczej, należy zwrócić na sferę turystyki, bowiem zapewniać będzie ona coraz więcej miejsc pracy, stając się przynajmniej dla części społeczności lokalnej alternatywą dla pracy w rolnictwie. Rola turystyki została bardzo wyraźnie zaznaczona w deklaracji misji Gminy.


Cel strategiczny nr 3
Rozwój usług społecznych


Zaspokojenie podstawowych potrzeb z zakresu infrastruktury technicznej (wodociągi, kanalizacja, drogi, itp.) jest z pewnością najważniejszym oczekiwaniem mieszkańców pod adresem władz Gminy. Na obecnym poziomie rozwoju społeczeństwa posiadanie pełnej infrastruktury nie jest jednak wystarczające dla zapewnienia życia i rozwoju na oczekiwanym poziomie. Równie istotna jest dostępność do tzw. usług społecznych, takich jak usługi zdrowotne, opieka społeczna, oświata, czy też kultura, sport i rekreacja. Dla społeczności lokalnej bardzo ważny jest również dialog z miejscowymi władzami samorządowymi, które zostały powołane po to, by reprezentować jej interesy.

Mimo wielu pozytywnych zmian w ostatnich kilku latach i przeznaczania znacznych kwot z budżetu Gminy na rozwój usług społecznych (szczególnie oświatowych), wyniki przeprowadzonych analiz oraz dyskusji w trakcie warsztatów strategicznych wskazują na to, że społeczność lokalna oczekuje dalszego poszerzenia zakresu i poprawy poziomu świadczenia tej grupy usług. Dotyczą one w pierwszej kolejności rozwoju usług oświatowych, zwiększonych nakładów na pomoc społeczną, czy też wzmożonych działań w kierunku zapewnienia bezpieczeństwa publicznego.

Wyeliminowanie zidentyfikowanych braków i problemów przewidziano w projektach strategicznych, zaproponowanych w niniejszym dokumencie.


3.3. Schemat – struktura budowy strategii rozwoju gminy Dobrzyca

4. PROGRAMY I PROJEKTY STRATEGICZNE


Jak zaznaczono we wstępnej części niniejszego dokumentu, przedstawiając strukturę strategii (podrozdział 1.2.), cele strategiczne grupują poszczególne programy i projekty. Ich realizacja w przyjętej perspektywie czasowej powinna doprowadzić do osiągnięcia pożądanego stanu rozwoju gminy, określonego w jej misji. Z kolei programy strategiczne są „tematami” działań, których wykonanie powoduje osiągnięcie określonych celów. Programy strategiczne grupują projekty, związane tematycznie z poszczególnymi dziedzinami życia, czy działania samorządu. Projekty realizacyjne to już konkretne przedsięwzięcia, najłatwiej mierzalne przy wdrażaniu strategii.

4.1. Założenia i kryteria przyjęte w czasie prac nad identyfikacją projektów do strategii

W czasie prac warsztatowych i późniejszych opracowań projektów bazowano na poniższych założeniach:

1) Wybrane, proponowane projekty spełniają najpilniejsze potrzeby społeczności lokalnej, takie jak:
 inicjowanie i wspieranie rozwoju gospodarczego (walka z bezrobociem)
 ochrona zasobów środowiska naturalnego
 przeciwdziałanie najdotkliwiej odczuwalnym problemom społecznym, w tym przeciwdziałanie bezrobociu
 zaspokojenie potrzeb grup specjalnej troski – dzieci, chorych, osób starszych i niepełnosprawnych.
2) Wybrane projekty mogą być związane z obligatoryjnymi, bieżącymi zadaniami samorządu, ale nie ograniczają się tylko do takich zadań.

Zaproponowane zostały również kryteria, które automatycznie predysponowały projekt do włączenia do strategii:

1) Projekt odpowiada projektom zgłoszonym do strategii województwa
2) Projekt jest zgodny z projektami proponowanymi przez inne jednostki (w tym również przez Starostwo Powiatowe)
3) Projekt jest już rozpoczęty.

W trakcie planowania projektów uczestnicy warsztatów zastanawiali się, jakie są realne szanse na ich wdrożenie - jakie działania mogą decydować o tym, że przedsięwzięcie powiedzie się, a czego już na etapie planowania należy się wystrzegać, by nie dopuścić do porażki.


4.2. Prezentacja i uzasadnienie programów i projektów strategicznych


Cel strategiczny nr 1
Rozwój infrastruktury technicznej


Program 1.1. Infrastruktura podziemna

Podstawowym elementem podziemnej infrastruktury technicznej jest system wodno-kanalizacyjny oraz gazowy. Nie ulega wątpliwości, że obecnie każde gospodarstwo domowe musi mieć dostęp do sieci wodociągowej i musi posiadać uregulowany status co do odprowadzania odpadów płynnych. Podczas gdy potrzeby co do zaopatrzenia w wodę są już w gminie bliskie rozwiązania (prawie 100% gospodarstw posiada dostęp do sieci wodociągowej), to niezbędna jest budowa nowej oczyszczalni ścieków, kontynuacja rozbudowy systemu kanalizacyjnego i przyłączanie do sieci kanalizacyjnej kolejnych gospodarstw z terenu gminy. Budowa sieci gazowej pozwoli przede wszystkim na zmniejszenie kosztów ogrzewania gospodarstw na terenie gminy oraz poprawę czystości ekologicznej gminy.

W ramach programu, dotyczącego gospodarki wodnej, kanalizacyjnej i gazowej w gminie, zidentyfikowano trzy projekty, które zostały opisane poniżej.


Charakterystyka projektów

1.1.1. Modernizacja sieci wodociągowej

Zapewnienie dostaw wody pitnej w odpowiedniej ilości i o odpowiednich parametrach fizyko-chemicznych jest dla mieszkańców jednym z podstawowych wymogów cywilizacyjnych Mimo prawie pełnego zwodociągowania Gminy, w trakcie przeprowadzonych spotkań warsztatowych zgłoszono postulaty, dotyczące potrzeby dokończenia zwodociągowania wsi oraz zwiększenia efektywności i bezpieczeństwa gospodarki wodnej, a także poprawy jakości wody pitnej.

W związku z powyższym, w ramach niniejszego projektu zaplanowano działania, polegające na:
 włączeniu do sieci gminnej Fabianowa i Trzebowej
 rozbudowie hydroforni w Dobrzycy i podłączenie do niej studni rezerwowej
 budowie studni rezerwowej w Karminku.

1.1.2. Budowa oczyszczalni i kanalizacji sanitarnej na terenie gminy

Sytuacja w zakresie odprowadzania i oczyszczania ścieków sanitarnych w gminie Dobrzyca jest zła i wymaga zdecydowanych działań inwestycyjnych. Gmina nie jest wyposażona w sieciowe urządzenia kanalizacji sanitarnej. Jedyną mechaniczno-biologiczną oczyszczalnię ścieków posiada Spółdzielnia Mleczarska w Dobrzycy. Oczyszczalnia przyjmuje dodatkowo dziennie 30-35m3 ścieków sanitarnych dowożonych ze zbiorników bezodpływowych z budynków komunalnych i części gospodarstw domowych. W większości gospodarstw ścieki spuszcza się do kanalizacji deszczowej, do rowów lub na pole. Stan taki stanowi znaczne zagrożenie dla środowiska.

W związku z tym na lata 2004-2006 planowana jest kanalizacja Dobrzycy, natomiast na lata 2006-2008 Strzyżewa. Wykonanie tych zadań zapewni podłączenie do sieci kanalizacyjnej około połowy gospodarstw domowych z terenu Gminy. Łączny koszt planowanego rozwoju sieci kanalizacyjnej wraz z budową oczyszczalni ścieków w Dobrzycy ma wynieść około 5,2 mln zł. Ograniczone środki powodują, że kanalizacja Gminy będzie przedsięwzięciem rozłożonym na wiele lat, mimo że na realizację tego projektu przewidywane jest pozyskanie środków z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz funduszy unijnych.

Realizacja tych zadań przyczyni się do spełnienia założeń krajowej polityki w dziedzinie ochrony środowiska, jednocześnie korespondując z założeniami Traktatu Amsterdamskiego Unii Europejskiej z 1997 roku, określającego zasady zrównoważonego rozwoju krajów Wspólnoty Europejskiej oraz ze szczegółowymi dyrektywami w zakresie ochrony powietrza i zasobów wodnych. Budowa kanalizacji sanitarnej zwiększy również atrakcyjność do inwestowania zarówno w budownictwo jednorodzinne jak również obiekty gospodarcze na terenie Gminy.

1.1.3. Gazyfikacja gminy

Aktualnie sieć gazowa jest doprowadzona do miejscowości Dobrzyca oraz Strzyżew i w sumie odejmuje swym zasięgiem około połowy mieszkańców Gminy. Zaopatrzenie pozostałych mieszkańców w gaz odbywa się poprzez instalację gazowych butli przenośnych.

W najbliższym czasie przewidziana jest dalsza rozbudowa sieci. Pozwolenie na budowę rurociągu uzyskano dla następujących wsi: Izbiczno, Karminek, Trzebowa, Karminiec, Gustawów oraz Karmin. W tych miejscowościach trwają już prace związane z budową sieci. Do roku 2005 planowane jest zgazyfikowanie wszystkich wsi na terenie Gminy.

Realizacją budowy sieci zajmuje się przedsiębiorstwo „Petrico” z Karlina. Gmina współfinansuje budowę sieci, ponosząc koszty przyłączy do obiektów publicznych. Koszty przyłączenia gospodarstw domowych do sieci gazowej są ponoszone przez zainteresowanych mieszkańców.


Program 1.2. Drogi i komunikacja

W czasie prac nad strategią rozwoju gminy Dobrzyca istotną kwestią, zasługującą na wyodrębnienie w osobnym programie był system drogowy Gminy, bowiem jednym z podstawowych warunków dalszego rozwoju Gminy jest istnienie gęstej i dobrze utrzymanej sieci połączeń zarówno wewnątrz Gminy, jak i między Gminą, a jej otoczeniem.

Analiza wykazała, że stan pozostających w gestii samorządu dróg gminnych jest niezadowalający, a 40% z nich nie jest w ogóle utwardzonych. Kolejną kwestią, zasygnalizowaną podczas przeprowadzonych spotkań, była potrzeba budowy obwodnicy dla Dobrzycy. Innymi zgłoszonymi problemami są braki chodników przy drogach oraz brak parkingów.

Odpowiedzią na powyższe problemy są cztery projekty strategiczne, zaproponowane do realizacji w ramach niniejszego strategicznego programu rozwoju Gminy.



Charakterystyka projektów

1.2.1. Budowa i modernizacja dróg gminnych i powiatowych oraz budowa chodników

Drogi służą nie tylko mieszkańcom Gminy i działającym tutaj podmiotom gospodarczym, ale także ruchowi tranzytowemu oraz są jednym z podstawowych kryteriów przy wyborze lokalizacji inwestycji. Z tych powodów stanowią bardzo istotny element infrastruktury technicznej – ich wysoka jakość powoduje większą dostępność komunikacyjną gminy oraz przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa uczestników ruchu.

Na terenie Gminy jest około 80 km dróg gminnych, z których około 60% jest utwardzonych. Ponadto szereg odcinków dróg wymaga modernizacji.

Z tego powodu przed władzami samorządowymi przez cały okres realizacji strategii stoją zadania, polegające na budowie nawierzchni, bądź modernizacji dróg. W kolejnych latach planuje się:
 modernizację około 20 km dróg gminnych (tłuczeń + dywanik asfaltowy)
 utwardzenie ok. 16 km dróg gminnych (tłuczeń)
 budowę 1 odcinka drogi powiatowej
 budowę chodników (łącznie około 6 km).

Rozbudowa chodników przyczyni się nie tylko do podniesienia bezpieczeństwa dzieci i innych użytkowników pasa drogowego, ale podniesie jednocześnie estetykę okolicy, przyczyniając się do realizacji jednego z głównych celów realizacji planu strategicznego - poprawy warunków życia mieszkańców. Budowa chodników, podobnie jak dróg przewidywana jest na cały okres realizacji strategii - lata 2003-2012. Ma ona objąć odcinki o łącznej długości około 6 km.

W roku 2002 koszt modernizacji 1 km drogi wynosił przeciętnie 200 tys. zł, natomiast koszt utwardzenia około 60 tys. zł. Budowa 1 m2 chodnika kosztowała około 65 zł.

Łączny koszt realizacji projektu jest szacowany na około 4 mln zł i, oprócz Budżetu Gminy, ma być pokryty z środków Budżetu Powiatu oraz Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych. Potencjalnym źródłem finansowania projektu są także środki unijne.

1.2.2. Budowa dróg osiedlowych

W projekcie przewiduje się budowę niezbędnych dróg osiedlowych w Dobrzycy, Fabianowie oraz Karminku. Tempo realizacji tych inwestycji zależy w głównej mierze od możliwości finansowych Gminy.

1.2.3. Budowa obwodnicy dla Dobrzycy

Podobnie jak w większości miejscowości w Polsce, również w Dobrzycy układ komunikacyjny nie odpowiada obecnej skali natężenia ruchu drogowego. Potrzeba budowy obwodnicy Dobrzycy była uwzględniona już w planach zagospodarowania przestrzennego Gminy z 1979 roku. Głównym jej zadaniem jest przeniesienie ruchu tranzytowego poza wieś i związana z tym poprawa bezpieczeństwa mieszkańców, spadek natężenia hałasu komunikacyjnego oraz obniżenie zanieczyszczeń komunikacyjnych wsi.

Problemem jest brak pieniędzy na realizację tego przedsięwzięcia i jest oczywiste, iż umieszczenie tego projektu w dokumencie strategii jest tylko głosem samorządu gminnego, który będzie towarzyszył działaniom lobbingowym na rzecz rozpoczęcia takiej inwestycji. Być może jej realizacja stanie się możliwa z środków Unii Europejskiej na realizację sieci transportu kołowego na terenie kraju w chwili udostępnienia Polsce istniejących funduszy strukturalnych. Nakłady na taką inwestycję przewyższają bowiem wielokrotnie możliwości finansowe budżetu Gminy nawet bez uwzględniania innych koniecznych inwestycji w najbliższych latach.

1.2.4. Budowa parkingów oraz stacji benzynowej

W związku z niewystarczająca liczbą parkingów na terenie wsi Dobrzyca, należy podjąć działania mające na celu zagospodarowanie terenów w pobliżu Rynku, Muzeum, osiedla oraz cmentarza na miejsca parkingowe. W niniejszym projekcie podjęto decyzję o budowie 4 parkingów.

Niezbędna jest również budowa stacji benzynowej z myjnią oraz gastronomią. Zadanie to zostanie zrealizowane przez wybranego prywatnego inwestora i musi być uwzględnione w planie zagospodarowania przestrzennego Gminy.


Program 1.3. Ochrona środowiska

Znaczna część przedstawionych wyżej programów dotyczy zagadnień, związanych z poprawą stanu środowiska naturalnego. Przykładem może być tutaj rozwój sieci kanalizacyjnej, czy dalsza gazyfikacja Gminy.

Ochronie środowiska służą także inne przedsięwzięcia, które zostały uwzględnione w niniejszym programie. Jest to przede wszystkim rozbudowa systemu wywozu i segregacji odpadów stałych. Innymi projektami w ramach niniejszego programu jest rozbudowa wysypiska międzygminnego, prowadzenie zadrzewień na terenie Gminy oraz budowa zbiornika retencyjnego na Lutyni.


Charakterystyka projektów

1.3.1. Wdrożenie pełnego systemu odbioru odpadów stałych i segregacji odpadów u źródła

W wielu krajach Europy wprowadzono i udoskonala się programy odzyskiwania surowców ze stałych odpadów komunalnych. Funkcjonują tam systemy segregacji i selektywnej zbiórki odpadów. Na przykład w Niemczech założono docelowo odzysk surowców na 80%, a w Wielkiej Brytanii na 50%. Na spalanie jako sposób unieszkodliwiania odpadów postawiła większość krajów Europy Zachodniej. Dotyczy to na przykład Belgii, Szwajcarii, Niemiec Danii, Francji Luksemburga, Norwegii, Holandii. Duże osiągnięcia w kompostowaniu mają: Austria, Hiszpania, Portugalia, Francja. Najlepsze osiągnięcia w recyklingu posiadają: Szwajcaria, Dania, Niemcy, Holandia, Szwecja, Finlandia, Hiszpania.

A, jak wygląda to w Polsce? Według danych statystycznych w naszym kraju funkcjonuje 830 zorganizowanych wysypisk odpadów, zajmujących łącznie powierzchnię około 3 tys. ha. Już dziś jedną czwartą materiałów na polskich wysypiskach stanowią według niektórych danych opakowania plastykowe, głównie butelki jednorazowe; tymczasem mogą one być cennym surowcem do odzysku substancji wyjściowych.

Składowanie odpadów, niezależnie od czasu i przestrzeni, jaką zajmują oraz skali oddziaływania na środowisko, jest złem koniecznym i zawsze działaniem ostatecznym po wyczerpaniu wszystkich innych możliwości ich gospodarczego wykorzystania. Nawet wtedy, gdy deponowanie ich spełnia warunki całkowitej izolacji od środowiska, to i tak zajmują bezproduktywnie określone powierzchnie gruntów, których zaczyna brakować. Działania krajów UE w zakresie gospodarowania odpadami podporządkowane są następującym zadaniom i celom:
 zapobiegać powstawaniu odpadów
 maksymalnie zmniejszać pozostałości poprodukcyjne i odpady podczas wszelkiej działalności
 natychmiast włączać pozostałości poprodukcyjne ponownie do procesów wytwórczych,
 odzyskiwać możliwe liczne składniki z odpadów
 po odzyskaniu surowców wtórnych pożytecznie zużytkować pozostałe odpady
 składować odpady nie dające się zużytkować w sposób uporządkowany, przy zapewnieniu minimalnego obciążenia dla środowiska.

Gmina Dobrzyca również planuje realizację sytemu segregacji odpadów stałych. Przygotowanie programu gospodarki odpadami pozwoli w pierwszym rzędzie na dokładne rozeznanie potrzeb w tej dziedzinie. Następnie przygotowane będą szczegółowe projekty, których realizacja przyczyni się do poprawy gospodarki odpadami na terenie Gminy i tym samym do polepszenia stanu środowiska przyrodniczego. Należy podkreślić, iż realizacja tego przedsięwzięcia wymaga ścisłej współpracy z gminami sąsiednimi oraz Starostwem Powiatowym.

Obecnie na terenie Gminy prowadzona jest segregacja odpadów stałych. W każdej miejscowości znajdują się pojemniki na plastik, szkło oraz puszki, a odbiorem surowców zajmuje się Przedsiębiorstwo Komunalne z Pleszewa. Brakuje jednak zorganizowanego systemu odbioru posegregowanych odpadów wprost z gospodarstw domowych, a właśnie takie działania dają najlepsze efekty. Pojemniki na odpady posiada aktualnie około 250 gospodarstw domowych z terenu Gminy, a wiele gospodarstw wciąż pozbywa się śmieci nielegalnie. Docelowo konieczne jest wyposażenie wszystkich gospodarstw w pojemniki.

W realizacji tego projektu, którego całkowity koszt jest szacowany na 85 tys. zł, niezbędne będzie wsparcie finansowe z Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

1.3.2. Ekologiczne programy edukacyjne (dotyczące gospodarki odpadami) adresowane do mieszkańców

Sukces programów segregacji i zbiórki odpadów stałych nie będzie możliwy bez przekonania mieszkańców Gminy o celowości podejmowania działań na rzecz ochrony wspólnego środowiska naturalnego. Dlatego też w ramach niniejszego projektu planowane jest opracowanie i dystrybucja wielu materiałów edukacyjnych i promocyjnych (plakatów, folderów, ulotek), a także cykliczne organizowanie prelekcji i konkursów na tematy związane z ochroną środowiska, ochroną wód, a także oczekiwań w dziedzinie selektywnej zbiórki odpadów, poczynając od dzieci w szkołach, a kończąc na dorosłych. Edukacja społeczeństwa oraz wprowadzanie nowych metod przekazywania wiedzy z zakresu ekologii powinny pomóc w ukształtowaniu właściwego stosunku do otaczającego środowiska naturalnego, doprowadzić do jego większego poszanowania i zachęcić do wprowadzania zdrowego trybu życia. Praca z dziećmi i młodzieżą w tym zakresie powinna zaowocować w niedalekiej przyszłości wieloma działaniami na rzecz ochrony środowiska.

Jednocześnie przewidywany jest coroczny udział w akcji „Sprzątanie świata”, co będzie elementem akcji promowania dbałości o estetykę i czyste środowisko na terenie Gminy.

1.3.3. Rozbudowa wysypiska międzygminnego o nowe kwatery

Odpady stałe są obecnie składowane na terenie wysypiska gminnego w Strzyżewie (będzie ono użytkowane do roku 2003) oraz wysypiska międzygminnego w Dobrej Nadziei. Wysypisko to prowadzone jest przez Przedsiębiorstwo Komunalne z Pleszewa i wspólnie użytkowane i rozbudowywane przez gminy: Pleszew, Dobrzyca, Chocz i Gołuchów.

Aby wysypisko międzygminne mogło przyjmować odpady przez kolejne lata, niezbędna jest jego rozbudowa o kolejny sektor. Realizacja takiego projektu spowoduje przedłużenie żywotności obecnego wysypiska i odsunie w czasie konieczność budowy nowego obiektu. Przewiduje się, że takie przedsięwzięcie zaspokoi potrzeby wyżej wymienionych gmin na około 20 lat. Szacunkowy koszt opracowania projektu wyniesie 20 tys. zł, natomiast rozbudowy - około 1,35 mln zł. Gmina Dobrzyca będzie partycypowała w tych kosztach, wydatkując odpowiednio 2,8 tys. zł na opracowanie projektu oraz 147,2 tys. zł na prace budowlane.

1.3.4. Zadrzewienia na terenie gminy

W gminie Dobrzyca, jednej z najsłabiej zalesionych gmin w Wielkopolsce, zwiększenie powierzchni lasów jest jak najbardziej pożądane. Program ten przewiduje zadrzewienia terenów stanowiących własność Gminy (boiska sportowe, place strażackie, tereny szkolne, skwery i place). Zalesienie słabych gruntów zostało wyodrębnione w strategii jako osobny projekt (2.1.1.).

Projekt zadrzewień ma na celu między innymi wypełnienie funkcji ekologicznych oraz zwiększenie atrakcyjności krajobrazu, co przy promowaniu funkcji rekreacyjnej ma istotne znaczenie. Należy dążyć do zadrzewień drzewostanami liściastymi bardziej odpornymi na zanieczyszczenia i o większej zdolności retencyjnej .

1.3.5. Budowa zalewu – zbiornika retencyjnego na Lutyni

Powstanie zbiornika wodnego sprawi, iż poprawi się gospodarka wodna na terenie Gminy (nawadnianie gruntów, zapobieganie powodziom). Ponadto zlokalizowany wokół zalewu teren zyska na atrakcyjności. Budowa drogi dojazdowej do zbiornika, wyznaczenie kempingu, wybudowanie trasy rowerowej oraz odpowiednie oznakowanie terenu i powstanie punktów małej gastronomii, powinny stać się ważnym elementem uatrakcyjnienia oferty rekreacyjno-turystycznej gminy. Poza tym możliwe będzie wykorzystanie zbiornika do hodowli ryb.

Niestety, budowa zbiornika na Lutyni jest zadaniem bardzo kapitałochłonnym i Gminy nie stać na jego realizację. Przedsięwzięcie to zostało co prawda przyjęte do planów rozwojowych województwa wielkopolskiego, lecz wykonanie niniejszego projektu nastąpi prawdopodobnie dopiero po roku 2015.

Cel strategiczny nr 2
Wspieranie rozwoju gospodarczego


Program 2.1. Wspieranie rozwoju rolnictwa i przedsiębiorczości

Diagnoza stanu i przemian gospodarki gminy Dobrzyca wykazała, że duży regres gospodarczy nastąpił zarówno w samym rolnictwie, jak i w jego otoczeniu, tj. branżach powiązanych z rolnictwem. Największe bolączki działalności rolniczej na terenie Gminy to niezadowalająca efektywność produkcji rolniczej (wysokie koszty, niskie ceny zbytu), zwłaszcza przy gospodarowaniu na glebach gorszej jakości oraz problemy ze zbytem tej produkcji.

Samorząd gminny nie ma możliwości bezpośredniego wpływu na procesy gospodarcze, zachodzące w Gminie, może jednak i powinien podejmować działania o charakterze wspierającym, takie jak zwolnienia lub ulgi podatkowe, doradztwo, czy integracja kręgów gospodarczych. Także same inwestycje infrastrukturalne, takie jak budowa i modernizacja dróg, budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, w poważnym stopniu przyczyniają się do poprawy warunków prowadzenia działalności gospodarczej na danym terenie. Po to, aby w gminie mogły się rozwijać już działające firmy oraz rozpoczynać funkcjonowanie nowe, potrzebne są tereny inwestycyjne. Na ich dostępność samorząd ma już wpływ.

W niniejszym programie zaproponowano 5 różnych projektów, których realizacja z pewnością przyczyni się do aktywizacji działalności gospodarczej na terenie Gminy.


Charakterystyka projektów

2.1.1. Prowadzenie zalesień na gruntach słabych klas

Obszary o glebach niskiej jakości mogą podlegać ogólnokrajowemu programowi zalesień. Na władzach samorządowych spoczywa obowiązek zestawienia takich terenów i uwzględnienie ich w planie zagospodarowania przestrzennego Gminy. Rolnicy, pragnący zalesić swoje tereny, najpierw muszą zgłosić się do Urzędu Gminy w celu uzyskania potwierdzenia, że dany teren jest przewidziany do zalesienia zgodnie z planem, a następnie udać się do Starostwa Powiatowego w celu zgłoszenia danego terenu do programu.

Istotnym czynnikiem, mającym szanse pozytywnie wpłynąć na wzrost lesistości Gminy i wzrost dochodów rolników dzięki prowadzeniu upraw leśnych, jest Ustawa o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia w dnia 8 czerwca 2001 roku.

Planuje się, że rocznie środków wystarczy na zalesianie około 10 ha gruntów gospodarstw indywidualnych, choć potrzeby w tym zakresie są znacznie większe.

2.1.2. Wspieranie istniejącej spółdzielczości i organizacja grup producenckich

Rolnicy stanowią dużą część populacji Gminy. Integracja mniejszych gospodarstw rolnych jest elementem możliwym i realizowanym na terenie kraju. Powstanie grup producenckich zrzeszających indywidualnych rolników pozwoliłoby na stworzenie korzyści skali zwiększających opłacalność tej produkcji. Takie elementy, jak zwiększenie sprzedaży, obniżka kosztów transportu czy składowania mogą być elementem zwiększenia przewagi konkurencyjnej na rynku i rozwoju produkcji w przyszłości. Bezpośrednim celem projektu jest podjęcie działań ułatwiających ten proces. Gmina nie jest odpowiedzialna za prowadzenie tego typu działań, dlatego należy tu zaznaczyć, iż prowadzić je będą organizacje rolnicze, jednak wsparcie organizacyjne i samo poparcie władz Gminy może być pomocne w realizacji projektu.

Promowanie i wspieranie grup producentów i przetwórców rolnych przez władze Gminy oraz pomoc w prowadzeniu działań edukacyjnych i dokształcających wśród rolników to pomysł na lepszy rozwój rolnictwa w gminie Dobrzyca.

Spodziewane efekty realizacji projektu to:
 zorganizowanie się producentów rolnych i wzmocnienie ich pozycji
 poprawa opłacalności produkcji rolnej
 nowe kierunki produkcji.

2.1.3. Stworzenie warunków rozwoju przetwórstwa warzyw i owoców oraz chłodnictwa

Integracja pionowa producentów rolnych z przedsiębiorstwami zajmującymi się przechowywaniem oraz przetwórstwem płodów rolnych, a także przebudowa zaplecza magazynowego i przetwórczego surowców ułatwi dopasowanie profilu i jakości produkcji do potrzeb rynku. Zapewni to również rolnikom bezpieczeństwo zbytu po zakontraktowanej cenie.

Innym zadaniem w ramach omawianego projektu będzie integracja działań szkoleniowych w dziedzinie rolnictwa. Obecnie, w momencie uruchomienia unijnego funduszu SAPARD, szczególnego znaczenia nabiera pomoc rolnikom, dotycząca sporządzania wniosków do tego funduszu.

Pilnym przedsięwzięciem jest również dostosowanie programów nauczania w szkole rolniczej w Marszewie do potrzeb współczesnego rolnictwa.

2.1.4. Opracowanie i wdrożenie systemu ulg w podatkach lokalnych

Jednym z niewielu instrumentów bezpośredniego stymulowania rozwoju gospodarczego, którymi dysponują władze lokalne, są ulgi bądź całkowite zwolnienia z podatku od nieruchomości. Liczne przykłady innych samorządów wskazują na to, że wprowadzone ułatwienia są w stanie doprowadzić do wzrostu zatrudnienia na terenie gminy.

Kształtowanie stawek podatku od nieruchomości oraz zasady systemu ulg podatkowych (zwolnienie z podatku od nieruchomości budynków i gruntów dla firm tworzących określoną liczbę nowych miejsc pracy) zostaną corocznie przyjęte uchwałą Rady Gminy.

2.1.5. Promocja inwestycyjna gminy (w tym wykorzystanie istniejących obiektów)

Podstawowym warunkiem rozwoju gospodarczego gminy jest dostępność terenów pod inwestycje. Jednym z atutów gminy Dobrzyca jest posiadanie takich terenów.

Wójt Gminy planuje utworzenie bazy danych o dostępnych terenach pod lokalizację działalności gospodarczej. Kolejnym krokiem będzie promocja tych terenów, między innymi poprzez utworzenie katalogu terenów inwestycyjnych zgodnych z wzorcami PAIZ oraz jego aktualizowanie (przynajmniej raz w roku). Katalog taki będzie zawierał oferty ze zdjęciami i dokładnym opisem oferowanych nieruchomości. Oferty będą także umieszczane na stronie internetowej Urzędu Gminy.

Urząd Gminy deklaruje również pomoc w załatwianiu spraw formalnych, związanych z zakupem i uzbrojeniem terenów oraz rozpoczęciem na nich działalności gospodarczej. Kolejnym krokiem może być pomoc w budowie infrastruktury na terenach, na których ta działalność będzie prowadzona.

W celu rozpropagowania wolnych terenów pod inwestycje przewidywane jest nawiązanie współpracy ze Stowarzyszeniem Gmin i Powiatów Wielkopolski.


Program 2.2. Wspieranie rozwoju turystyki

Jak już wcześniej wspomniano, coraz ważniejszą rolę w gospodarce Gminy zajmuje turystyka, bowiem Gmina posiada wiele atrakcji, przyciągających coraz więcej gości, takich jak Muzeum Zespół Pałacowo-Parkowy oraz liczne inne zabytki. Dalszy rozwój tej branży jest jednak hamowany przez nadal niewystarczającą bazę noclegową i gastronomiczną oraz zbyt małą liczbę szlaków turystycznych.

W programie tym przyjęto do realizacji kilka projektów, mających na celu wyeliminowanie powyższych braków, co z pewnością przyczyni się do dalszego rozwoju turystyki na terenie Gminy.

Charakterystyka projektów

2.2.1. Przygotowanie infrastruktury dla ruchu turystycznego

W zamierzeniach samorządu Gminy jest aktywizacja turystyczna, polegająca na rozwoju bazy noclegowej i gastronomicznej. Najważniejszym obiektem, wokół którego skupiać się będzie wiele działań w ramach omawianego programu jest Muzeum Zespół Pałacowo-Parkowy w Dobrzycy.

Samorząd pragnie pozyskiwać przedsiębiorców do rozwoju infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej. Czynione też będą starania w celu podniesienia estetyki istniejących już obiektów.

2.2.2. Rozwój turystyki i agroturystyki i ich promocja (wykorzystanie Muzeum Zespołu Pałacowo-Parkowego oraz projektowanego zbiornika wodnego na Lutyni)

Jak już wielokrotnie wcześniej wspominano, na terenie Gminy istnieją dogodne warunki do rozwoju agroturystyki, dającej części obecnych gospodarstw rolnych możliwość uzyskania dodatkowych środków, bądź nawet przestawienia się na ten kierunek działalności.

Wsparcie ze strony Urzędu Gminy może polegać przede wszystkim na przeprowadzaniu akcji informacyjno-promocyjnych, dotyczących warunków zakładania i prowadzenia gospodarstw agroturystycznych, połączonych z wizytowaniem wzorcowych obiektów tego typu. Innym sposobem wpierania jest promocja gospodarstw agroturystycznych i ekologicznych z wykorzystaniem Internetu, folderów i prospektów.

Działalność promocyjna jest bardzo pomocna i wręcz niezbędna w celu pozyskania zarówno inwestorów zewnętrznych, jak i turystów odwiedzających Gminę. Każda z tych grup poszukuje jednak innego rodzaju informacji i w innej formie plastycznej. W związku z tym konieczne jest ukierunkowanie działań promocyjnych podejmowanych przez władze Gminy.

Planowana działalność promocyjna Gminy spełnia te wymogi i jest skierowana na podejmowanie i prowadzenie wielokierunkowych działań, do których należeć będzie między innymi: prowadzenie strony internetowej Gminy, wydawanie publikacji multimedialnych i folderów reklamowych, organizacja imprez kulturalnych oraz stały kontakt z prasą. Istotne jest, aby materiały informacyjne – foldery i informatory wydawane były również w językach obcych celem dotarcia do jak najszerszego kręgu osób w kraju i za granicą.

Podstawowym elementem określającym plany na przyszłość, ale jednocześnie podsumowującym dotychczasowy dorobek w dziedzinie promocji powinno być opracowanie kompleksowego programu promocji Gminy. Dokument taki powinien nie tylko analizować możliwości promocji i podsumowywać bariery i szanse jej kontynuacji. Jego podstawowym elementem powinno być dokonanie inwentaryzacji istniejących zasobów, jak i określenie programu dalszego, zintegrowanego rozwoju promocji bazy turystycznej.

2.2.3. Rekonstrukcja pasów śródpolnych na terenie gminy

Uzupełnienie zadrzewień i zakrzewień w krajobrazie rolniczym spełni istotną rolę w podniesieniu walorów krajobrazowych gminy o tak niskim poziomie lesistości. Problemy z realizacją tego przedsięwzięcia są związane przede wszystkim z ustaleniem stanu prawnego obszarów, które mają zostać objęte projektem.

2.2.4. Wyznaczanie szlaków turystycznych oraz budowa ścieżki rowerowej (Dobrzyca- Gołuchów) po torowisku kolejki (zamieszczona w strategii powiatu)

Kolejnym uatrakcyjnieniem oferty turystycznej Gminy ma być budowa szlaków pieszych i rowerowych. Poszerzanie istniejącej oferty turystycznej o sieć szlaków zapewni nowe możliwości spędzania wolnego czasu zarówno dla turystów odwiedzających teren Gminy, jak i dla mieszkańców. Na początku trasy będą organizowane na najbardziej atrakcyjnych obszarach Gminy i poprzez powiązanie z trasami rowerowymi sąsiednich gmin, będą stanowić część wojewódzkiego systemu szlaków rowerowych.

Projekt, obok samego wyznaczenia atrakcyjnych turystycznie ścieżek, przewiduje również szerokie prace nad ich otoczeniem, które w najbliższej przyszłości ma pełnić rolę elementu zwiększającego atrakcyjność szlaków turystycznych na terenie Gminy. Elementem towarzyszącym tym pracom może być powstanie sieci sezonowych placówek handlowych w gospodarstwach obsługujących najbardziej popularne szlaki turystyczne, jednak by to się stało, konieczne jest prowadzenie długofalowej polityki, zmierzającej do podniesienia liczby turystów na terenie Gminy.


Cel strategiczny nr 3
Rozwój usług społecznych


Jak wcześniej wspomniano, zaspokojenie podstawowych potrzeb z zakresu infrastruktury technicznej jest najważniejszym oczekiwaniem mieszkańców pod adresem władz gminy. Na obecnym poziomie rozwoju cywilizacyjnego powyższe potrzeby są jednak prawie całkowicie zaspokajane i coraz częściej jest to traktowane jako coś oczywistego. W tej sytuacji nie mniej istotne stają się potrzeby wyższego rzędu, polegające na szerokiej dostępności tzw. usług społecznych, takich jak usługi zdrowotne, opieka społeczna, oświata, czy też kultura, sport i rekreacja.


Program 3.1. Oświata, kultura, sport

W ostatnich 3 latach inwestycje w infrastrukturę oświatową wyniosły łącznie około 2 mln zł, stanowiąc zdecydowaną większość wszystkich wydatków inwestycyjnych Gminy. Pozostały jednak do realizacji tak istotne zadania, jak budowa sal gimnastycznych, remonty niektórych obiektów oświatowych, rozbudowa i modernizacja pracowni komputerowych i przedmiotowych. Niestety, trudna sytuacja budżetu Gminy nie pozwala z optymizmem planować znacznych wydatków w kolejnych latach

Efektem wykonania projektu powinno być posiadanie nowoczesnej infrastruktury oświatowej, sprzyjającej wysokiemu poziomowi kształcenia. O korzyściach z posiadania wykształcenia świadczy fakt, że w skali gminy około 80% populacji bezrobotnych stanowią osoby z wykształceniem podstawowym i zasadniczym zawodowym, natomiast odsetek bezrobotnych z wykształceniem wyższym jest minimalny.

W ramach niniejszego programu znalazły się także projekty, dotyczące aktywizacji działalności kulturalnej na terenie Gminy.


Charakterystyka projektów

3.1.1. Budowa sal gimnastycznych i boisk sportowych przy szkołach

Konieczność budowy sal gimnastycznych przy szkołach na terenie Gminy nie podlega dyskusji mimo wysokich kosztów tego typu przedsięwzięć. W latach 2003-2007 planowanych jest kilka inwestycji:
 budowa sali gimnastycznej przy Szkole Podstawowej i Gimnazjum w Dobrzycy (do wykorzystania przez całą gminę)
 budowa sali gimnastycznej przy ZSP w Karminie.

Planowana jest również modernizacja lub budowa kilku boisk szkolnych.

Łączny koszt realizacji zadań w ramach projektu nie jest jeszcze dokładnie określony, lecz z pewnością osiągnie wartość kilku milionów złotych. Jako, ze Gminy nie stać na realizację wszystkich inwestycji uwzględnionych w tym projekcie, duża część wydatków ma zostać pokryta środkami z Totalizatora Sportowego, UKFiS i innych środków zewnętrznych.

3.1.2. Organizacja pracowni internetowych

Obecnie nie ulega wątpliwości, że XXI wiek będzie wiekiem, w którym komputer będzie stanowił podstawowe narzędzie pracy, a także wyposażenie większości gospodarstw domowych. Nieznajomość jego sprawnej obsługi będzie oznaczała prędzej czy później pewną degradację, jeżeli nie społeczną, to na pewno zawodową. Z tego powodu niezmiernie istotne jest, aby każdy uczeń już na etapie edukacji podstawowej miał zapewnioną możliwość nauki obsługi komputera.

W związku z powyższym, jednym z najistotniejszych wymogów jest posiadanie pracowni komputerowej przez każdą szkołę na terenie Gminy. Aby ten cel zrealizować, aż 8 szkół zgłosiło konieczność wyposażenia pracowni komputerowych do roku 2005. Są to SP w Koźmińcu, ZSP w Galewie, ZSP w Karminie, SP w Lutyni, SP w Dobrzycy oraz Gimnazjum w Dobrzycy.

Łączny koszt przedsięwzięcia, wyniesie około 200 tys. zł. Oprócz budżetu Gminy, planowane jest pozyskanie środków z innych źródeł, m.in. Fundacji Prezydenta RP, od rodziców, czy sponsorów.

3.1.3. Organizacja pracowni przedmiotowych w małych szkołach

Celem realizacji projektu jest wyrównywanie szans edukacyjnych wszystkich uczniów z terenu Gminy oraz zapewnienie młodzieży lepszego przygotowania do dalszej drogi edukacyjnej i w konsekwencji lepszego startu zawodowego.

W trakcie przeprowadzonych spotkań dyrektorów szkół z terenu Gminy szczegółowo określono potrzeby placówek, dotyczące zakupów nowoczesnego wyposażenia dydaktycznego, obejmującego m.in.:
a) sprzęt audiowizualny – rzutniki do folii, rzutniki multimedialne, magnetowidy, telewizory i kamery
b) zestawy nagłaśniające
c) pomoce dydaktyczne – tablice, mikroskopy, mapy, zestawy edukacyjne, globusy.

Zakupy powyższego wyposażenia zostały rozpisane na lata 2003-2006 na łączną kwotę 62 tys. zł. Należy sobie oczywiście zdawać sprawę z tego, że zakupy będą realizowane w miarę możliwości finansowych Gminy i możliwości pozyskania przez szkoły funduszy z innych źródeł. Z drugiej strony ilość i jakość wyposażenia w sprzęt dydaktyczny i pomoce naukowe mają duży wpływ na poziom kształcenia, a więc i szanse rozwoju dzieci i młodzieży w Gminie, więc niezbędne jest nadanie wysokiego priorytetu realizacji tego projektu.

3.1.4. Remonty i modernizacje budynków oświatowych

W trakcie prac nad strategią Gminy zebrano informacje o dotychczasowych działaniach szkół w zakresie związanym z omawianym projektem oraz w miarę możliwości szczegółowo określono potrzeby placówek, dotyczących prac budowlano-remontowych przewidywanych w najbliższych latach.


Przeprowadzona analiza wskazała na potrzebę licznych remontów i modernizacji w placówkach oświatowych, obejmujących m.in.:
 wymianę stolarki okiennej i drzwiowej
 wymianę wykładzin
 naprawy dachów
 remonty zapleczy sanitarnych
 wymianę instalacji CO
 malowanie sal
 wymianę oświetlenia
 budowę podjazdów dla osób niepełnosprawnych.

Inwestycje te, szczegółowo rozpisane na najbliższych 6 lat, pochłoną znaczące środki, są jednak w dużej części niezbędne dla dalszego funkcjonowania gminnych placówek oświatowych.

Duża cześć z nich ma charakter ciągły i wydatkowanie kwot na przykład na remonty jest w skali gminy zadaniem nigdy nie kończącym się. Należy sobie oczywiście zdawać sprawę z tego, że są to najpilniejsze potrzeby oświaty i będą realizowane w miarę możliwości. Z drugiej strony stan placówek oświatowych ma duży wpływ na poziom kształcenia, a więc i szanse rozwoju dzieci i młodzieży w Ginie.

3.1.5. Restrukturyzacja sieci szkół i przedszkoli

Gminna baza szkolna oraz przedszkolna co pewien okres czasu powinna być poddawana weryfikacji. Zasadniczym motywem tego procesu są prognozy demograficzne, zakładające na przestrzeni kilku najbliższych lat spadek liczby dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. W związku z rosnącymi kosztami kształcenia w przeliczeniu na 1-go ucznia (koszty stałe utrzymania placówek pozostają na takim samym poziomie mimo zmniejszającej się liczby uczniów, a subwencja oświatowa przekazywana jest na ucznia), niezbędna jest likwidacja przynajmniej jednej ze szkół podstawowych.

Od kilku lat planowana jest likwidacja Szkoły Podstawowej w Polskich Olędrach, gdzie kształci się zaledwie około 20 uczniów. Zdecydowany opór rodziców sprawia jednak, iż Rada Gminy nie decyduje się ostatecznie na zamknięcie szkoły.

Praktycznie we wszystkich przedszkolach na terenie Gminy liczba miejsc przekracza liczbę dzieci uczęszczających w danym roku. Pomimo niewielkich kosztów rodzice nie decydują się na zapisanie dzieci do przedszkola. Aby zmniejszyć koszty funkcjonowania przedszkoli, zostają one włączane wraz z szkołami podstawowymi do zespołów szkół.

3.1.6. Dokończenie budowy gminnego obiektu sportowego

Jednym z oczekiwań społeczności lokalnej pod adresem władz samorządowych jest dostępność infrastruktury sportowej. Oprócz sal gimnastycznych i boisk szkolnych, chodzi tutaj również o obiekty ogólnodostępne.

W ramach niniejszego projektu planowane jest ogrodzenie istniejącego już obiektu oraz budowa trybuny wraz z zapleczem. Koszt tych zadań wyniesie odpowiednio 30 i 150 tys. zł, a realizacja zadań planowana jest na lata 2004-2007.

Ogólnodostępną, pełnowymiarową salę gimnastyczną ma stanowić obiekt pobudowany przy Gimnazjum w Dobrzycy, a zakończenie jego realizacji planowane jest na rok 2006 (projekt 3.1.1.).

3.1.7. Nawiązanie współpracy z partnerem zagranicznym

W ramach tego projektu Gmina będzie starała się pozyskać partnerską jednostkę samorządową z zagranicy. W planach jest dążenie do współpracy partnerskiej w zakresie:
 wymiany kulturalnej w zakresie sztuki, muzyki, literatury
 promocji gospodarczej rzemiosła, techniki, rolnictwa, drobnego przemysłu, administracji
 organizacji imprez sportowych różnych dyscyplin, drużyn strażackich i innych organizacji
 turystyki i wypoczynku (przede wszystkim wymiana młodzieży)
 współpracy między organizacjami społecznymi.

Zebrane doświadczenia posłużą poprawie funkcjonowania Gminy, usprawnieniu usług świadczonych przez służby komunalne, podejmowaniu zadań związanych ze stymulowaniem rozwoju Gminy i jej promocji. Szczególnie ważnym aspektem prowadzonych działań w tym projekcie jest pomoc w nawiązywaniu współpracy między podmiotami gospodarczymi.

3.1.8. Zagospodarowanie czasu wolnego mieszkańców

Ze względu na postępującą pauperyzację społeczeństwa zatracają się tradycje aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym Gminy, obserwuje się również brak wykształcania się wzorów uczestnictwa w kulturze wśród najmłodszych pokoleń. Realizacja imprez kulturalno-rekreacyjnych w ramach tego projektu z pewnością przyczyni się do rozwoju stopnia integracji mieszkańców Gminy.

W ramach realizacji projektu planowane są następujące przedsięwzięcia:
 efektywniejsze wykorzystanie istniejącej bazy dla wzbogacenia oferty programowej
 organizowanie szczególnie w okresie jesienno-zimowym cyklu imprez kulturalno-rozrywkowych
 udostępnienie pomieszczeń szkolnych dla zorganizowanych grup młodzieży
 organizacja imprez integracyjnych, promujących nowe wzory spędzania wolnego czasu
 organizacja zajęć pozalekcyjnych i kół zainteresowań
 szersze udostępnienie świetlicy socjoterapeutycznej w Dobrzycy
 wspieranie działalności kół Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży, Kół Gospodyń Wiejskich oraz LZS-ów
 organizowanie wycieczek krajoznawczych przez Towarzystwo miłośników Ziemi Dobrzyckiej.

Wzbogacenie szkolnego procesu dydaktyczno-wychowawczego o pozalekcyjne zajęcia edukacyjne oraz sportowe jest niezbędnym elementem prawidłowego rozwoju dzieci i młodzieży, ich samodzielnego myślenia oraz twórczej ekspresji. Główną barierą dla zwiększenia liczby zajęć pozalekcyjnych jest brak środków z budżetu Gminy. W związku z tym konieczne będzie pozyskiwanie funduszy ze źródeł zewnętrznych, takich jak Kuratorium, czy ewentualnie sponsorzy.

Działania w zakresie popularyzacji i upowszechniania kultury fizycznej są niezwykle ważne ze względu na ich duże znaczenie jako czynników pobudzających rozwój i sprawność organizmu. Imprezy sportowo-rekreacyjne pełnią rolę zachęty i wyrabiają nawyk do czynnego uczestnictwa w rekreacji mającej charakter działań prozdrowotnych. Poprzez organizację wycieczek dla młodzieży szkolnej upowszechniana jest turystyka regionalna, dzieci i młodzież mają możliwość poznawać dziedzictwo kulturowe, środowiska przyrodnicze, uczyć się zachowań proekologicznych.

W Gminnym Ośrodku Kultury zaplanowano rozszerzenie oferty programowej oraz bezpłatnie udostępnianie chętnym pomieszczenia klubowego.



Program 3.2. Zdrowie, pomoc społeczna, bezpieczeństwo

Na terenie Gminy nie ma problemów z dostępem do podstawowych usług zdrowotnych.

Ograniczone środki na pomoc społeczną powodują, że Gmina nie jest w stanie w pełni pomóc wszystkim potrzebującym. Bolączką są także bariery architektoniczne dla osób niepełnosprawnych, które uniemożliwiają im dostęp do obiektów publicznych. Osobnym problemem, wymagającym rozwiązania, są kwestie bezpieczeństwa oraz stan wyposażenia OSP.

Rozwiązaniu wymienionych problemów ma służyć realizacja niżej opisanych czterech projektów.


Charakterystyka projektów

3.2.1. Organizacja podjazdów dla osób niepełnosprawnych w budynkach użyteczności publicznej

Jednym z działań, mających na celu umożliwienie uczestniczenia przez osoby niepełnosprawne w życiu Gminy i korzystanie przez nie z usług społecznych, jest projekt budowy odpowiednich podjazdów do budynków publicznych, takich jak Urząd Gminy, ośrodki zdrowia i szkoły. Środki na ten cel można uzyskać z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

3.2.2. Program „Bezpieczna Gmina” - pomoc sąsiedzka i programy informacyjne dla ludności, prewencja w szkołach, powołanie straży gminnej

Ze wszystkich przeprowadzonych badań wynika, że społeczeństwo polskie czuje się coraz bardziej zagrożone o bezpieczeństwo własne i swojego mienia. Znajduje to odzwierciedlenie w statystykach – z roku na rok rośnie przestępczość (szczególnie kradzieże) i liczba wypadków na drogach. Zjawisko to jest konsekwencją wielu czynników, wśród których należy podkreślić wzrost ubóstwa (wynikający z dużej mierze z coraz wyższego bezrobocia), coraz mniejsze środki na utrzymanie służb porządku i bezpieczeństwa, coraz więcej pojazdów na drogach i ograniczone środki na budowę i utrzymanie dróg.

Celem projektu jest zapewnienie takich warunków pracy Policji, które pozwolą na realizację jej regulaminowych zadań. Do tej pory gmina Dobrzyca w miarę możliwości wspierała działania Rewiru Dzielnicowych, między innymi partycypowała w remoncie miejscowego komisariatu. W najbliższych latach planowana jest dalsza pomoc w zakupach sprzętu niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania i działalności Policji.

Współpraca pomiędzy władzami samorządowymi i Policją nie polega tylko i wyłącznie na pomocy w doposażeniu tej ostatniej. W nadchodzących latach prowadzone mają być programy edukacyjne i prewencyjne w szkołach w zakresie związanym z bezpieczeństwem ruchu drogowego i zagrożeniami cywilizacyjnymi, takimi jak narkomania, alkoholizm, itp.

Przewiduje się również prowadzenie akcji „Bezpieczna droga do szkoły”. Pomoc gminy będzie tu polegała na pomocy w zakupie materiałów odblaskowych dla dzieci. Innym elementem współpracy będzie współdziałanie w realizacji programów bezpieczeństwa dla wszystkich mieszkańców Gminy, związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa mienia, zdrowia i życia. Organizowane będą kampanie informacyjne na ten temat (dystrybucja ulotek, itp.), dotyczące pomocy sąsiedzkiej i współpracy z Policją w przypadku wystąpienia zagrożenia.

W ramach programu „Bezpieczna Gmina” przewiduje się również powołanie straży gminnej, której zadaniem będzie przede wszystkim:
 kontrola zabezpieczeń obiektów i sklepów
 kontrola porządku w miejscach publicznych
 załatwianie interwencji
 eliminacja działalności przestępczej
 kontrola ruchu drogowego w określonych warunkach
 współpraca z policją poprzez wspólne służby z funkcjonariuszami Rewiru Dzielnicowych w Dobrzycy
 stosowanie pouczeń i udzielanie nagan
 nakładanie grzywien w drodze mandatów karnych
 kierowanie wniosków do kolegium.

3.2.3. Poprawa wyposażenia OSP w sprzęt ratowniczy

Przeprowadzone rozeznanie wykazało, że znaczna część wyposażenia OSP jest już przestarzała, bolączką są braki w wyposażeniu, przede wszystkim w system łączności i motopompy. Inwestycje są niezbędne dla utrzymania sprawności bojowej i zapewnienia bezpieczeństwa pożarowego na terenie Gminy.

Najpilniejsze potrzeby dotyczą:
 remontu i rozbudowy remizy OSP w Dobrzycy
 zakupu motopomp
 zakupu wozu strażackiego
 zakupu sprzętu łączności i wyposażenia alarmowego.

Łączne nakłady na realizację powyższych zadań wyniosą ponad 300 tys. zł, z czego największym elementem będzie koszt zakupu wozu strażackiego. Źródłem finansowania, oprócz Budżetu Gminy, będzie tutaj Komenda Główna Państwowych Straży Pożarnych oraz Wojewódzki Związek OSP w Poznaniu.

3.2.4. Utworzenie gminnego ośrodka wsparcia i rozwój instytucji społecznych

W ramach omawianego projektu mają zostać podjęte działania, których celem jest przede wszystkim zapewnienie lepszej opieki wszystkim potrzebującym, a także objęcie pomocą osób, które do tej pory miały do niej ograniczony dostęp. Przewiduje się przede wszystkim:
 utworzenie Środowiskowego Domu Samopomocy
 utworzenie Lokalnego Domu Pomocy Społecznej
 rozwój specjalistycznych usług opiekuńczych
 pomoc w tworzeniu organizacji pozarządowych
 organizacja warsztatów terapii zajęciowej.

Realizacja tych zadań pozwoli na objęcie opieką zdecydowanie większej liczby osób potrzebujących niż to jest możliwe w ramach Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, stale borykającego się z niedostateczną wielkością funduszy w stosunku do potrzeb. Utworzone organizacje pozarządowe będą się zajmować przede wszystkim:
 pomocą dla osób niepełnosprawnych, starszych, bezdomnych i przewlekle chorych
 organizacją wypoczynku dzieci z niezamożnych rodzin
 dożywianiem dzieci
 profilaktyką uzależnień
 walką z przestępczością nieletnich
 niesieniem pomocy dla rodzin patologicznych.


5. WDRAŻANIE STRATEGII ROZWOJU GMINY


Wspólny wysiłek wielu osób, które przyczyniły się najpierw do opracowania szczegółowej diagnozy stanu Gminy, a następnie strategii jej rozwoju na następnych 10 lat, pójdzie na marne, jeżeli zaproponowane w niniejszym dokumencie projekty nie będą realizowane. Niestety, nierzadko zdarza się, że strategia po uchwaleniu przez Radę Gminy staje się martwym dokumentem, do którego nigdy więcej już się nie sięga.

Strategia powinna być dokumentem żywym – powinna być po prostu podstawowym planem działania, wyznaczającym kluczowe kierunki przedsięwzięć samorządu lokalnego i wskazującym sposoby ich osiągania. Właśnie po to w pracach nad opracowywaniem strategii wiele czasu poświęcono na rozpisanie każdego projektu strategicznego na zadania, czas wykonania, koszty, źródła finansowania i wykonawców.

Aby zaakceptowane przez Radę Gminy projekty były realizowane, potrzebny jest organ, który będzie odpowiedzialny za rozdzielanie zadań, śledzenie postępów w ich wdrażaniu, okresową ocenę, nanoszenie korekt i uzupełnień oraz wprowadzanie do dokumentu nowych propozycji. Najczęściej takim organem jest Wójt Gminy, a przy najważniejszych decyzjach – oczywiście Rada Gminy. Niekiedy do cyklicznej oceny realizacji zadań powołuje się specjalną komisję, w skład której wchodzą także przedstawiciele społeczności gminnej, nie związani bezpośrednio z pracą Urzędu, ani Rady.

Zapisane w strategii zadania nie powinny być zatwierdzone raz na zawsze – raz w roku powinny być one przeglądane i ewentualnie korygowane bądź uzupełniane stosownie do zmieniających się uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych. Równocześnie do dokumentu strategii powinny być wprowadzane nowe projekty, wynikające z pojawiających się możliwości (na przykład pozyskanie dodatkowych środków), bądź zgłaszanych potrzeb.

Sam proces wdrażania strategii jest w swojej istocie oparty o zasady zarządzania projektem - system stworzony przez praktyków i teoretyków zarządzania w Stanach Zjednoczonych, który później został przeniesiony na grunt samorządów w innych krajach, w tym w Polsce. Poniżej zostały zaprezentowane podstawowe pojęcia, związane z tą metodą - technikami wdrażania i monitorowania procesów strategicznych.

5.1. Monitorowanie strategii

Monitorowanie jest procesem, który ma na celu analizowanie stanu zawansowania projektu i jego zgodności z postawionymi celami. Istotą monitorowania jest wyciąganie wniosków z tego, co zostało i nie zostało zrobione. Jest nią także modyfikowanie dalszych poczynań w taki sposób, aby osiągnąć zakładany cel w przyszłości. Istotnym elementem monitorowania jest wypracowanie technik zbierania informacji oraz opracowanie odpowiednich wskaźników, które będą odzwierciedlały efektywność prowadzonych działań.

Proces zarządzania strategicznego i miejsce w nim monitoringu

Źródło: W. Gaczek, J. Nowak: Mechanizm strategicznego rozwoju miasta jako mechanizm usprawniający zarządzanie, [w:] Domański R. (red.): Podstawy gospodarczej polityki miasta – studium Poznania, Biuletyn KPZK PAN, z. 181, Warszawa 1998, s. 456 (za: Business Strategy in Local Government, CIPFA, Londyn 1995)


Zasady monitorowania

Ustalono, że monitorowanie, aby stać się skutecznym narzędziem w procesie wdrażania strategii, powinno charakteryzować się następującymi zasadami:
Wiarygodność Informacja musi być bardzo wiarygodna i musi opierać się na niepodważalnych danych. Niedokładne dane na temat wykonania mogą spowodować podjęcie niewłaściwych działań korygujących.
Aktualność Informacje muszą być zbierane, przekazywane i oceniane w sposób ciągły, który umożliwia podjęcie na czas działań korygujących oraz stosownych korekt w momencie aktualizacji strategii.
Obiektywność Monitorowanie, prowadzone w oparciu o analizę wskaźników porównawczych (gromadzonych np. w ramach systemu SAS oraz oprogramowaniu MAS), daje możliwość prowadzenia obiektywnej oceny nie zakłóconej subiektywnością, wynikającą z przywiązania do własnych pomysłów.
Skupienie się na strategicznych punktach - Monitorowanie będzie się koncentrować na dziedzinach, w których istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia największych odchyleń, mogących wywoływać zahamowania w realizacji projektu lub jego zatrzymanie.
Realizm Monitorowanie musi być zgodne z realiami projektu. Wdrażający strategię powinien dostrzegać przede wszystkim te elementy procesu, które świadczą o wydajności i jakości dostarczanych produktów.
Koordynacja informacji - Monitorowanie musi być skoordynowane z tokiem pracy tak, aby nie wpływało na jej zahamowanie, ani też nie przeszkadzało w realizacji podejmowanych działań. Monitorowanie każdego z etapów projektu powinno wpływać na powodzenie całego projektu. Oceny, których dokonuje się w trakcie jego realizacji powinny być znane członkom zespołu sterującego, a w przypadku ujawnienia uchybień należy podjąć działania, których celem będzie naprawienie błędów oraz zapobieżenie powstaniu podobnych sytuacji w przyszłości. Informacje płynące z prowadzonego monitoringu powinny docierać do wszystkich członków zespołu tak, aby umożliwić im właściwe podejmowanie decyzji, dotyczących realizacji projektu.
Elastyczność monitorowania - Mechanizm i sam proces monitorowania musi być na tyle elastyczny, aby mógł szybko reagować na zachodzące zmiany. Również w przypadku dokonywania zmian i korekt projektu należy dbać o to, aby modyfikować system oceny w sposób dostosowany do zmieniających się oczekiwań w późniejszych etapach projektu.
Normatywność i operacyjność monitorowania - Skuteczny system monitorowania w przypadku wykrycia uchybień i odchyleń od przyjętych norm powinien wskazywać, jakie należy podjąć działania korygujące. W sposobie raportowania powinno być zastrzeżone, jakie działania należy podjąć w przypadku, kiedy zakładane w projekcie rezultaty nie zostają osiągnięte bądź ich jakość budzić będzie wątpliwość. W każdym projekcie należy wskazać, jakie działanie może podjąć odbiorca projektu, aby wyrównać dysproporcje i doprowadzić do realizacji założonego celu.

W procesie monitorowania strategii przewidziano następujące fazy:

Kontrolę wstępną – Rozpoczęcie każdego programu i wchodzących w jego skład projektów poprzedzone będzie ustaleniem wszelkich parametrów ilościowych i jakościowych – wskaźników określających wyniki realizowanych zadań. Przyjęte raz parametry powinny być stosowane przez cały czas realizacji programów i projektów.
Monitoring sterujący – Zadaniem tego rodzaju monitorowania będzie wykrycie wszelkich odchyleń, jakie mają miejsce w trakcie realizacji projektu. Dla skutecznej realizacji monitoringu sterującego powinien zostać wyłoniony zespół, składający się z radnych oraz przedstawicieli administracji samorządowej. Celem działania zespołu będzie ocena dotychczasowych rezultatów wdrażania strategii oraz rekomendowanie zarządowi niezbędnych działań modyfikujących
Zakończenie projektu - kontrola końcowa - ocena efektów - Ocena końcowa będzie dokonana w celu określenia, na ile zakładane w strategii cele zostały osiągnięte oraz ustalenia przyczyny wszelkich odchyleń w realizacji strategii. Ocena posłuży za podstawę sprawdzenia, czy planowane efekty są zgodne z założonymi normami. W trakcie oceny zostanie również dokonana analiza podejmowanych działań korygujących. Wyciągnięte wnioski zostaną wykorzystane w trakcie realizacji kolejnych, podobnych projektów w przyszłości. Są one również kluczowe dla prawidłowego planowania kolejnych edycji strategii rozwoju gminy.

Narzędzia służące zbieraniu informacji, zaproponowane w czasie opracowania strategii rozwoju gminy

Do oceny realizacji projektu zostały zaprojektowane w pełni modyfikowalne narzędzia komputerowe, służące do gromadzenia informacji na temat osiąganych efektów realizowanych programów i projektów. Zapewnienie informacji zwrotnej jest jednym z kluczowych instrumentów, zapewniających efektywne wdrażanie strategii. Również jej systematyczne zbieranie w istniejących bazach danych jest elementem ułatwiającym późniejsze prace zespołu monitorującego.
Miary wykonania projektów – W celu rzetelnego monitorowania wdrażania strategii potrzebne są dane ilościowe o charakterze statystycznym, które po przetworzeniu powinny zostać ujęte w serie wskaźników. Dzięki tym wskaźnikom zostanie określony poziom wyjściowy oraz stopień osiągnięcia zakładanych celów.
Dla każdego z projektów zaproponowano odpowiednie miary wykonania. Pozwolą one w przyszłości ocenić stopień zaawansowania projektu i sukces w jego realizacji. Pomiar osiąganych wyników pozwala odróżnić powodzenie od porażki. Wyniki, zapisane w postaci wskaźników, czy bezwzględnych informacji statystycznych, mają także ważne znaczenie w procesie uzyskiwania poparcia społecznego dla prowadzonych zmian, czy świadczenia usług. Dają one czytelny i jednoznaczny obraz sytuacji. Należy jednak pamiętać, że muszą być one interpretowane łącznie. Pojedynczy wskaźnik, czy liczba mogą dawać mylne, zbyt optymistyczne lub zbyt pesymistyczne wrażenie o stopniu zaawansowania wdrażania strategii. Analiza wartości poszczególnych wskaźników pozwala ocenić, na ile podejmowane działania są zgodne z zakładanymi celami. Zaproponowane miary umożliwiają bezstronną ocenę osiąganych efektów.
Porównywanie wskaźników – Jednym z podstawowych narzędzi służących do oceny efektów realizowanej strategii jest również porównanie osiąganych wyników pomiędzy gminami. Porównywanie efektów odzwierciedlanych w różnego rodzaju wskaźnikach może prowadzić do zidentyfikowania najlepszych wzorów, których wspólnym mianownikiem jest wydajność.

5.2. Zagrożenia związane z oceną wdrażania strategii

Zaproponowane w strategii projekty zostały określone w czasie i zakresie merytorycznym, zgodnie z dostępnymi aktualnie danymi. Informacje na temat kosztów danego projektu nie są jednak tutaj dokładne - są to koszty przybliżone, pokazujące tylko przewidywany koszt projektu w stosunku do możliwości finansowych samorządu. Strategia w swoim zarysie pokazuje w ten sposób wagę finansową poszczególnych projektów w stosunku do innych, również ważnych dla społeczności lokalnej. Dlatego należy pamiętać, iż koszty realizacji projektu, zapisane w dokumencie strategii, nie mogą być podstawą do oceny jakości zarządzania zasobami finansowymi gminy w jakimkolwiek ujęciu. Całość kosztów związanych z realizacją strategii jest niemożliwa do określenia. Składają się na nią także budżety innych jednostek, fundusze zewnętrzne i praca osób zaangażowanych w rozwój gminy.

Następnym ważnym elementem jest zakres rzeczowy projektów. Na etapie planowania strategii nie da się przewidzieć zarówno wszystkich okoliczności sprzyjających realizacji danego zamierzenia, jak i przeszkód (zarówno finansowych, organizacyjnych, jak i formalnych), które utrudnią lub uniemożliwią prawidłowe jego wdrożenie. Dlatego właśnie wszystkie projekty należy traktować jako otwarte pomysły, które powinny być modyfikowane i zmieniane w oparciu o zmieniające się okoliczności i nowe propozycje, zrodzone przy kolejnych aktualizacjach tego dokumentu.


6. ZARZĄDZANIE URZĘDEM GMINY


Jednym z celów opracowywania dokumentu strategii gminy jest nakreślenie kluczowych celów jej rozwoju, których realizacja pozwoli w przyszłości na skuteczniejszą realizację misji gminy.

W 1999 roku opracowano Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Dobrzyca, wyznaczające sposób wykorzystania gruntów zgodnie z warunkami naturalnymi, rozwijającą się siecią osadniczą oraz strukturą własności i potrzebami społecznymi.

W ślad za dokumentem Studium rozpoczęto prace nad kompleksową strategią rozwoju Gminy.
Fakty te świadczą o istniejącej w Zarządzie i Radzie Gminy świadomości konieczności wdrażania nowoczesnych narzędzi planowania i zarządzania rozwojem. Następnym etapem powinno być stworzenie wieloletnich planów: inwestycyjnego i finansowego oraz wdrożenie budżetu zadaniowego.

W trakcie prac nad dokumentem strategii władze Gminy sygnalizowały rodząca się konieczność dalszych prac nad sposobem funkcjonowania codziennej pracy Urzędu. Na terenie całego kraju Urzędy Gmin stopniowo zaczynają wdrażać rozwiązania, służące usprawnieniu jakości obsługi mieszkańców.

Istnieje wiele gotowych narzędzi, które można wdrożyć praktycznie w każdej jednostce organizacyjnej. Można w tym zestawie wymienić takie instrumenty, jak TQM – Total Quality Management, który integruje takie normy jakości jak ISO serii 9000 (zarządzanie jakością) i 14000 (zarządzanie środowiskiem) oraz odrębną kategorię, którą stanowią informatyczne systemy obiegu dokumentów i kontroli pracy urzędu, zintegrowane z Biurami Obsługi. Oczywiście stopień ich zaawansowania jest również związany z ich ceną na rynku.

W przypadku gminy wielkości Dobrzycy należy zastanowić się nad możliwością zrealizowania najbardziej podstawowych kroków w kierunku polepszenia obsługi, nie związanych z wielkimi wydatkami. Rozwiązaniem takim jest przygotowany odpowiednio Punkt Obsługi Interesanta (miejsce, gdzie załatwia się zdecydowaną większość spraw związanych z bezpośrednią obsługą mieszkańców). Tego typu rozwiązanie staje się coraz bardziej popularne wśród samorządów na terenie kraju. Co więcej, niektóre uregulowania ustawowe będą wymagały wprowadzania takiego modelu pracy urzędu, przede wszystkim ze względu na ochronę danych osobowych i informacji niejawnych oraz na ograniczenie kontaktu interesantów z osobami wydającymi decyzje administracyjne.

Przed urzędami na terenie całego kraju stoją w przyszłości kolejne wydatki na informatyzację. Niewątpliwie dalszą komputeryzację wymusi podpisana już ustawa o podpisie elektronicznym, która wprowadza możliwość komunikowania się z Urzędem przez pocztę elektroniczną i, co więcej, umożliwia otrzymywanie decyzji tą drogą.

Działania zmierzające do wprowadzenia takich narzędzi wymagają jednak nakładów finansowych. Tymczasem wydatki na administrację mają swoje określone limity. Prawie każdy urząd pracuje z ograniczoną liczbą etatów. Należy przy tym pamiętać, że kolejne reformy administracji w kraju przekazują kolejne kompetencje do wykonania na poziomie samorządu gminnego. Te wszystkie czynniki obiektywnie wskazują na konieczność zwiększenia wydatków na administrację w najbliższych latach przede wszystkim w celu realizacji jej usług na poziomie zadowalającym mieszkańców gminy.

Wszystkie te problemy będą rzutowały na możliwość sprawnego działania i wdrażania projektów, zapisanych w tej strategii. Konieczność podwyższenia sprawności i zdolności do wypełniania zadań jest jednym z kluczowych elementów sprawnego zarządzania zasobami, niezbędnego w realizacji określonych celów.

ZAŁĄCZNIK - TABELE PROJEKTÓW STRATEGICZNYCH



KARTA PROJEKTU 1.1.1.
Cel strategiczny 1 ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
Nazwa programu Infrastruktura podziemna Numer programu 1.1.
Nazwa
projektu Modernizacja sieci wodociągowej Numer
projektu 1.1.1.
Cel realizacji projektu Pełne zabezpieczenie gminy w wodę oraz poprawa jakości wody pitnej
Czas
realizacji 2002-2007 Łączny koszt realizacji projektu Do ustalenia Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Włączenie do sieci gminnej
- Fabianów
- Trzebowa
2002
2005 Do ustalenia Budżet Gminy Firma z przetargu
2. Rozbudowa hydroforni w Dobrzycy 2002 - 2003 Do ustalenia Budżet Gminy Firma z przetargu
3. Budowa i podłączenie do hydroforni studni rezerwowych
- Dobrzyca
- Karminek


2002
2006-2007 Do ustalenia Budżet Gminy Firma z przetargu



Miary wykonania projektu

1. Pełne zwodociągowanie Fabianowa i Trzebowej
2. Długość sieci kanalizacji wodociągowej
3. Liczba przyłączy do sieci
4. Odsetek gospodarstw domowych, mających dostęp do wodociągu
5. Podłączenie studni zapasowych do hydroforni
6. Koszty realizacji projektu



KARTA PROJEKTU 1.1.2.
Cel strategiczny 1 ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
Nazwa programu Infrastruktura podziemna Numer programu 1.1.
Nazwa
projektu Budowa oczyszczalni i kanalizacji sanitarnej na terenie gminy Numer
projektu 1.1.2.
Cel realizacji projektu Ochrona wód przed zanieczyszczeniem oraz zapewnienie wszystkim gospodarstwom domowym dostępu do kanalizacji
Czas
realizacji 2002-2008 Łączny koszt realizacji projektu 5.200.000 Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Opracowanie dokumentacji na budowę oczyszczalni i kanalizacji 2002-2003 200.000 Budżet Gminy
Kredyt
WFOŚiGW
Środki UE Firma z przetargu
2. Budowa oczyszczalni ścieków w Dobrzycy 2003-2005 3.000.000 Budżet Gminy
Kredyt
WFOŚiGW
Środki UE Firma z przetargu
3. Budowa kanalizacji sanitarnej w Dobrzycy 2004-2006 1.000.000 Budżet Gminy
Kredyt
WFOŚiGW
Środki UE Firma z przetargu
4. Budowa kanalizacji dla wsi Strzyżew 2006-2008 1.000.000 Budżet Gminy
Kredyt
WFOŚiGW
Środki UE Firma z przetargu


Miary wykonania projektu

1. Opracowanie dokumentacji
2. Budowa oczyszczalni ścieków
3. Skanalizowanie Dobrzycy (liczba przyłączy – 900) i Strzyżewa (liczba przyłączy – 54)
4. Odsetek gospodarstw domowych, mających dostęp do kanalizacji
5. Odsetek ścieków oczyszczonych w stosunku do wszystkich ścieków produkowanych na terenie gminy
6. Koszty realizacji projektu


KARTA PROJEKTU 1.1.3.
Cel strategiczny 1 ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
Nazwa programu Infrastruktura podziemna Numer programu 1.1.
Nazwa
projektu Dalsza gazyfikacja gminy, zapewnienie niekonwencjonalnych źródeł energii Numer
projektu 1.1.3.
Cel realizacji projektu Poprawa warunków środowiskowych - ochrona przed zanieczyszczeniami
Czas
realizacji 2002-2005 Łączny koszt realizacji projektu Do ustalenia Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Gazyfikacja wszystkich miejscowości z terenu gminy 2002-2005 Do ustalenia Petrico
Budżet Gminy Mieszkańcy Petrico



Miary wykonania projektu

1. Zgazyfikowanie wszystkich wsi
2. Liczba gospodarstw domowych z dostępem do sieci gazowej
3. Długość sieci gazowej
4. Parametry jakości powietrza
5. Koszty realizacji projektu





KARTA PROJEKTU 1.2.1.
Cel strategiczny 1 ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
Nazwa programu Drogi i komunikacja Numer programu 1.2.
Nazwa
projektu Budowa i modernizacja dróg gminnych i powiatowych oraz budowa chodników Numer
projektu 1.2.1.
Cel realizacji projektu Poprawa warunków komunikacyjnych gminy oraz bezpieczeństwa pieszych
Czas
realizacji 2003-2012 Łączny koszt realizacji projektu Do ustalenia Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca

1. Modernizacja dróg gminnych o nawierzchni asfaltowej:
- Galew - Olesie
- Galew - Golina
- Galew – Trzebin
- Trzebin (wieś)
- Trzebin – Sapieżyn
- Koźminiec
- Karminek -Trzebowa
- Trzebowa (wieś)
- Karminiec – Gustawów
- N. Karmin – Karminiec
- Sośnica – Sośniczyn
- Sośnica – Perkanów
- Sośnica – Fabianów
- Sośnica – Kowalew
- Karmin (bloki)
- Dobrzyca (ul. Szkolna)
- Polskie Olędry - Polskie Olędry
- Polskie Olędry - Sapieżyn
- Polskie Olędry-Dobrzyca
- Lutynia - Ruda
2003-2012 Do ustalenia Budżet Gminy


Fundusz Ochrony Gruntów Rolnych Firma z przetargu
2. Utwardzenie dróg gminnych gruntowych tłuczniem:
- Galew
- Galew – Wilczyniec
- Koźminiec
- Trzebowa – Koźminiec
- Karmin – Taczanów
- Karmin (do pałacu)
- Sośnica
- Sośnica - Czarnuszka
- Strzyżew - Olesie
- Strzyżew - Lutynia
- Czarnuszka - Baranówek
- Czarnuszka - Karmin 2003-2012 Do ustalenia Budżet Gminy

Fundusz Ochrony Gruntów Rolnych Firma z przetargu
3. Budowa drogi powiatowej Koźminiec - Łękociny 2003 300.000 Budżet Gminy
Budżet Powiatu (po 50%) Firma z przetargu
4. Budowa chodników:
- Galew
- Karmin
- Fabianów (ulice: Nowa, Kwiatowa, Przemysłowa)
- Fabianów - Lutynia
- Lutynia
- Dobrzyca (ulice: Koźmińska, Krotoszyńska, Nowy Świat, Jarocińska, Wrobińskiego, Cmentarna, Targowa, Bulsiewicza oraz osiedle)
- Koźminiec
- Sośnica 2003-2012 Do ustalenia Budżet Gminy

Budżet Powiatu Firma z przetargu
Miary wykonania projektu

1. Długości zmodernizowanych, odbudowanych lub utwardzonych odcinków
2. Odsetek utwardzonych dróg gminnych
3. Czasy przejazdów drogami
4. Powierzchnia zbudowanych chodników (rocznie ok. 500 m - finansowane przez Budżet Gminy)
5. Koszty realizacji projektu


KARTA PROJEKTU 1.2.2.
Cel strategiczny 1 ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
Nazwa programu Drogi i komunikacja Numer programu 1.2.
Nazwa
projektu Budowa dróg osiedlowych Numer
projektu 1.2.2.
Cel realizacji projektu Poprawa warunków komunikacyjnych na terenie gminy
Czas
realizacji 2003-2011 Łączny koszt realizacji projektu Do ustalenia Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Budowa dróg osiedlowych:
- Dobrzyca (ulice: Krzywa, Promiena, Różana, Krótka, Mierosławskiego)
- Fabianów (ulice: Nowa, Kwiatowa)
- Karminek (osiedle) 2003-2011 Do ustalenia Budżet Gminy

SAPARD Firma z przetargu


Miary wykonania projektu

1. Długości zbudowanych dróg osiedlowych
2. Koszty realizacji projektu



KARTA PROJEKTU 1.2.4.
Cel strategiczny 1 ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
Nazwa programu Drogi i komunikacja Numer programu 1.2.
Nazwa
projektu Budowa parkingów oraz stacji benzynowej Numer
projektu 1.2.4.
Cel realizacji projektu Poprawa warunków komunikacyjnych w Dobrzycy
Czas
realizacji 2003-2006 Łączny koszt realizacji projektu 700.000 Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Budowa parkingów w Dobrzycy:
- ul. Cmentarna
- osiedle
- okolice Muzeum Zespołu Pałacowo-Parkowego 2003-2006 Do ustalenia

Budżet Gminy

Budżet
Wojewódzki Firma z przetargu
2. Budowa stacji benzynowej z myjnią i gastronomią 2005-2006 - Inwestor prywatny Inwestor prywatny


Miary wykonania projektu

1. Powierzchnia zbudowanych parkingów – łącznie ok. 1 ha
2. Liczba miejsc parkingowych na terenie miasta
3. Koszty realizacji projektu
4. Uruchomienie stacji benzynowej


KARTA PROJEKTU 1.3.1.
Cel strategiczny 1 ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
Nazwa programu Ochrona środowiska Numer programu 1.3.
Nazwa
projektu Wdrożenie pełnego systemu odbioru odpadów stałych i segregacji odpadów u źródła Numer
projektu 1.3.1.
Cel realizacji projektu Zmniejszenie ilości odpadów nie segregowanych,
możliwość ponownego wykorzystania odpadów
Czas
realizacji 2002-2005 Łączny koszt realizacji projektu 85.000 Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Opracowanie programu gospodarki odpadami 2002-2003 10.000 Budżet Gminy
PFOŚiGW Firma z przetargu
2. Wyposażenie gospodarstw domowych w pojemniki do gromadzenia odpadów 2003-2005 60.000 Budżet Gminy
PFOŚiGW Firma z przetargu
3. Zwiększenie liczby pojemników do zbiórki selektywnej 2003-2005 15.000 Budżet Gminy
PFOŚiGW Firma z przetargu



Miary wykonania projektu

1. Liczba gospodarstw wyposażonych w pojemniki do gromadzenia odpadów
2. Liczba kompletów pojemników dla zbiórki szkła makulatury i butelek
3. Ilość segregowanych odpadów
4. Odsetek posegregowanych odpadów stałych w stosunku do wszystkich odpadów stałych produkowanych na terenie gminy
5. Koszty realizacji projektu



KARTA PROJEKTU 1.3.2.
Cel strategiczny 1 ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
Nazwa programu Ochrona środowiska Numer programu 1.3.
Nazwa
projektu Ekologiczne programy edukacyjne (dotyczące gospodarki odpadami) adresowane do mieszkańców Numer
projektu 1.3.2.
Cel realizacji projektu Podniesienie świadomości społeczeństwa w zakresie ochrony środowiska
Czas
realizacji 2002-2010 Łączny koszt realizacji projektu 6.000 rocznie Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Konkursy, olimpiady i inne przedsięwzięcia o zasięgu gminnym, upowszechniające wiedzę ekologiczną 2002-2004 3.000 rocznie Budżet Gminy
PFOŚiGW Urząd Gminy
Szkoły
2. Koordynowanie akcji „Sprzątanie świata” 2002-2010 3.000 rocznie Budżet Gminy
PFOŚiGW Urząd Gminy




Miary wykonania projektu

1. Liczba przeprowadzonych konkursów i liczba uczestników
2. Liczba prelekcji i uczestników
3. Liczba uczestników akcji „Sprzątanie świata” i masa zebranych śmieci



KARTA PROJEKTU 1.3.3.
Cel strategiczny 1 ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
Nazwa programu Ochrona środowiska Numer programu 1.3.
Nazwa
projektu Rozbudowa wysypiska międzygminnego o nowe kwatery Numer
projektu 1.3.3.
Cel realizacji projektu Właściwe składowanie odpadów z terenu gminy – zmniejszenie liczby dzikich wysypisk
Czas
realizacji 2002-2004 Łączny koszt realizacji projektu 150.000 Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Opracowanie projektu dalszej rozbudowy wysypiska 2002-2003 2.800 Budżet Gminy
SAPARD Firma z przetargu
2. Rozbudowa wysypiska – 1 sektor 2003-2004 147.200 Budżet Gminy
SAPARD Firma z przetargu



Miary wykonania projektu

1. Ogłoszenie przetargu na wykonanie projektu
2. Kubatura wysypiska do zapełnienia
3. Kwoty wydatkowane na realizację projektu




KARTA PROJEKTU 1.3.4.
Cel strategiczny 1 ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
Nazwa programu Ochrona środowiska Numer programu 1.3.
Nazwa
projektu Zadrzewienia na terenie gminy Numer
projektu 1.3.4.
Cel realizacji projektu Podniesienie efektywności ochrony środowiska
Czas
realizacji 2003-2010 Łączny koszt realizacji projektu 80.000 Jednostka
koordynująca Urząd Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Zadrzewienia terenów stanowiących własność gminy:
- boiska sportowe
- place strażackie
- tereny szkolne
- skwery i place 2003-2010 80.000
(10.000 * 8 lat) Budżet Gminy Urząd Gminy




Miary wykonania projektu

1. Liczba nasadzonych rocznie drzew na terenach stanowiących własność gminy
2. Kwoty wydatkowane na realizację projektu




KARTA PROJEKTU 2.1.1.
Cel strategiczny II WSPIERANIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMINY
Nazwa programu Wspieranie rozwoju rolnictwa i przedsiębiorczości Numer programu 2.1.
Nazwa
projektu Prowadzenie zalesień na gruntach o niskiej jakości Numer
projektu 2.1.1.
Cel realizacji projektu Zwiększenie lesistości gminy
Czas
realizacji 2003-2010 Łączny koszt realizacji projektu 216.000 Jednostka
koordynująca Starostwo Powiatowe w Pleszewie
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Sporządzenie planów zalesień 2003-2010 16.000
(2.000 * 8 lat) WFOŚiGW
Środki UE Nadleśnictwo
2. Przygotowanie gruntu do zalesienia 2003-2010 24.000
(3.000 * 8 lat) ARiMR Producenci rolni
3. Zalesianie gruntów V i VI klasy 2003-2010 176.000
(22.000 * 8 lat) WFOŚiGW
Środki UE Nadleśnictwo



Miary wykonania projektu

1. Powierzchnia nasadzonego lasu na gruntach przeznaczonych do zalesienia - 10 ha rocznie
2. Wskaźnik lesistości gminy
3. Liczba utworzonych miejsc pracy



KARTA PROJEKTU 2.1.2.
Cel strategiczny II WSPIERANIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMINY
Nazwa programu Wspieranie rozwoju rolnictwa i przedsiębiorczości Numer programu 2.1.
Nazwa
projektu Wspieranie istniejącej spółdzielczości i organizacja grup producenckich Numer
projektu 2.1.2.
Cel realizacji projektu Dostosowanie produkcji rolnej do warunków rynkowych, poprawa efektywności gospodarowania, planowanie produkcji z uwzględnieniem jej ilości, jakości oraz organizowania sprzedaży
Czas
realizacji 2003-2011 Łączny koszt realizacji projektu 2.700 Jednostka
koordynująca ODR
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Inicjowanie i udzielanie pomocy w zakresie organizowania grup producenckich 2003-2007 Budżet wojewódzki ODR
2. Utworzenie grup producentów rolnych 2003-2007 2.700 Budżet wojewódzki Wojewoda Wielkopolski
3. Wspieranie działalności Wielkopolskiego Uniwersytetu Ludowego w Dobrzycy w zakresie szkoleń 2003-2011 - - Urząd Gminy



Miary wykonania projektu

1. Czas trwania szkoleń
2. Liczba uczestników szkoleń
3. Postanie grup producenckich



KARTA PROJEKTU 2.1.3.
Cel strategiczny II WSPIERANIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMINY
Nazwa programu Wspieranie rozwoju rolnictwa i przedsiębiorczości Numer programu 2.1.
Nazwa
projektu Stworzenie warunków rozwoju przetwórstwa warzyw i owoców oraz chłodnictwa Numer
projektu 2.1.3.
Cel realizacji projektu Pomoc w dostosowaniu przetwórstwa do standardów Unii Europejskiej
Czas
realizacji 2003-2012 Łączny koszt realizacji projektu Do ustalenia Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Budowa i modernizacja obiektów 2003-2012 Do ustalenia Budżet Państwa
ARiMR
WFOŚiGW
Przedsiębiorcy prywatni Przedsiębiorcy prywatni
2. Integracja przetwórstwa z producentami surowców 2003-2012 Do ustalenia - Producenci rolni i podmioty przetwarzające
3. Przebudowa zaplecza magazynowego i chłodnictwa płodów rolnych 2003-2012 Do ustalenia Budżet Państwa
ARiMR
WFOŚiGW
Przedsiębiorcy prywatni Przedsiębiorcy prywatni
4. Tworzenie systemu doradztwa rolniczego – integracja działań szkoleniowych 2003-2012 Do ustalenia Budżet Państwa ODR
Uniwersytet Ludowy
5. Dostosowanie programów nauczania w szkołach rolniczych do potrzeb współczesnego rolnictwa 2003-2012 Do ustalenia Budżet Państwa Zespól Szkół Rolniczych w Marszewie
Miary wykonania projektu

1. Powstanie nowych i modernizacja istniejących obiektów magazynowania i przetwórstwa płodów rolnych
2. Liczba pozyskanych inwestorów
3. Wartość inwestycji
4. Czas trwania szkoleń
5. Liczba uczestników szkoleń
6. Liczba absolwentów ZSR objętych nowymi programami nauczania

KARTA PROJEKTU 2.1.4.
Cel strategiczny II WSPIERANIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMINY
Nazwa programu Wspieranie rozwoju rolnictwa i przedsiębiorczości Numer programu 2.1.
Nazwa
projektu Opracowanie i wdrożenie systemu ulg w podatkach lokalnych Numer
projektu 2.1.4.
Cel realizacji projektu Zwiększenie skali inwestycji na terenie gminy, wzrost zatrudnienia
Czas
realizacji 2003-2012 Łączny koszt realizacji projektu - Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Wprowadzenie w uchwałach określających stawki podatków lokalnych ulg dla osób podejmujących działalność i przedsiębiorców zwiększających zatrudnienie corocznie - - Wójt Gminy
2. Zatwierdzenie systemu uchwałą Rady Gminy corocznie - - Rada Gminy



Miary wykonania projektu

1. Powstanie i zatwierdzenie systemu zwolnień
2. Liczba podmiotów, korzystających ze zwolnień
3. Wzrost zatrudnienia na terenie gminy
4. Wzrost skali działalności gospodarczej na terenie gminy



KARTA PROJEKTU 2.1.5.
Cel strategiczny II WSPIERANIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMINY
Nazwa programu Wspieranie rozwoju rolnictwa i przedsiębiorczości Numer programu 2.1.
Nazwa
projektu Promocja inwestycyjna gminy (w tym wykorzystanie istniejących obiektów) Numer
projektu 2.1.5.
Cel realizacji projektu Aktywizacja gospodarcza gminy
Czas
realizacji 2003-2012 Łączny koszt realizacji projektu Do ustalenia Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Zebranie wiadomości dotyczących wolnych terenów inwestycyjnych 2003 Do ustalenia Budżet Gminy Urząd Gminy
2. Utworzenie katalogu terenów inwestycyjnych zgodnych z wzorcami PAIZ oraz jego aktualizowanie (przynajmniej 1 raz w roku) 2003-2012 Do ustalenia Budżet Gminy Urząd Gminy
3. Zamieszczenie i aktualizacja danych o terenach inwestycyjnych na stronie internetowej 2003-2012 Do ustalenia Budżet Gminy Urząd Gminy


Miary wykonania projektu

1. Liczba i powierzchnia promowanych terenów
2. Wielkość nakładu i dystrybucji katalogów
3. Częstotliwość aktualizacji katalogu i strony internetowej oraz liczba odwiedzin strony
4. Liczba i skala inwestycji (nakłady, zatrudnienie)
5. Koszty realizacji projektu



KARTA PROJEKTU 2.2.1.
Cel strategiczny II WSPIERANIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMINY
Nazwa programu Wspieranie rozwoju turystyki Numer programu 2.2.
Nazwa
projektu Przygotowanie infrastruktury dla ruchu turystycznego Numer
projektu 2.2.1.
Cel realizacji projektu Zwiększenie atrakcyjności turystycznej Gminy, powstanie nowych miejsc pracy
Czas
realizacji 2003-2012 Łączny koszt realizacji projektu Do ustalenia Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Utworzenie schroniska młodzieżowego na okres wakacji w jednej ze szkół (w Dobrzycy lub Lutyni) 2005 Do ustalenia Budżet Gminy Urząd Gminy
2. Rozwój bazy noclegowej – kwatery prywatne 2003-2012 Do ustalenia Inwestorzy prywatni Inwestorzy prywatni
3. Budowa obiektu hotelowo-gastronomicznego na działce naprzeciw Muzeum Zespołu Pałacowo-Parkowego 2003-2012 Do ustalenia Inwestor prywatny Inwestor prywatny
4. Wykorzystanie na bazę turystyczną istniejących budynków osady ogrodniczej przy Zespole Pałacowo-Parkowym 2003-2006 Do ustalenia Budżet Wojewódzki Firma z przetargu
5. Wykorzystanie piwnic w pałacu dla celów gastronomii (kawiarnia) 2003-2006 Do ustalenia Budżet Wojewódzki Firma z przetargu
6. Remont restauracji GS w Dobrzycy i poprawa estetyki wnętrz innych obiektów gastronomicznych 2003-2004 Do ustalenia Inwestorzy prywatni Inwestorzy prywatni
Miary wykonania projektu

1. Liczba i powierzchnia terenów, przeznaczonych pod bazę noclegową i gastronomiczną
2. Liczba i wartość inwestycji
3. Zakres rzeczowy inwestycji
4. Liczba nowych miejsc noclegowych i gastronomicznych
5. Liczba gości


KARTA PROJEKTU 2.2.2.
Cel strategiczny II WSPIERANIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMINY
Nazwa programu Wspieranie rozwoju turystyki Numer programu 2.2.
Nazwa
projektu Rozwój turystyki i agroturystyki i ich promocja Numer
projektu 2.2.2.
Cel realizacji projektu Zwiększenie atrakcyjności turystycznej Gminy, powstanie nowych miejsc pracy
Czas
realizacji 2003-2012 Łączny koszt realizacji projektu Do ustalenia Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Przywrócenie dawnej świetności Zespołu Pałacowo-Parkowego w Dobrzycy do 2010 Do ustalenia Urząd Marszałkowski
Budżet Powiatu Firma z przetargu
2. Przywrócenie stanu świetności obiektów dziedzictwa narodowego (dwory, parki pałacowe) 2003-2012 Do ustalenia Do ustalenia Firmy z przetargu
Prywatni inwestorzy
3. Wspieranie i promowanie agroturystyki 2003-2012 Do ustalenia Budżet Gminy Urząd Gminy
WODR
4. Poprawa infrastruktury i estetyki miejscowości położonych w dolinie rzeki Lutyni 2003-2012 Do ustalenia Budżet Gminy
Mieszkańcy Firmy z przetargu
Mieszkańcy
5. Poprawa infrastruktury (drogi, chodnik, kanalizacja) w miejscowościach Lutynia i Fabianów w związku z planowaną budową zbiornika na Lutyni Do ustalenia Budżet Gminy
WFOŚiGW
Środki UE Firmy z przetargu
6. Wykorzystanie istniejących wolnych obiektów w zakładach rolnych dla rekreacji konnej (Lutynia, Fabianów, Czarnuszka, Karmin) 2005-2010 Do ustalenia Prywatni inwestorzy Prywatni inwestorzy
7. Wydanie nowego folderu o gminie, informatora oraz przygotowanie innych materiałów promocyjnych 2003 Do ustalenia Budżet Gminy Firma z przetagru
8. Utworzenie punktu informacji turystycznej 2003 Do ustalenia Budżet Gminy Urząd Gminy
7. Prowadzenie bazy informacyjnej o istniejących obiektach gastronomicznych i noclegowych 2003-2012 Do ustalenia Budżet Gminy Urząd Gminy
Miary wykonania projektu

1. Liczba i wartość inwestycji
2. Zakres rzeczowy inwestycji
3. Liczba nowych miejsc noclegowych i gastronomicznych
4. Ilość świadczonych usług turystycznych i agroturystycznych
5. Ilość reklam w mediach
6. Wielkość nakładu mapy i folderu
7. Liczba gości



KARTA PROJEKTU 2.2.3.
Cel strategiczny II WSPIERANIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMINY
Nazwa programu Wspieranie rozwoju turystyki Numer programu 2.2.
Nazwa
projektu Rekonstrukcja pasów śródpolnych na terenie gminy Numer
projektu 2.2.3.
Cel realizacji projektu Ochrona istniejących zadrzewień i zakrzewień w krajobrazie rolniczym i ich uzupełnienie
Czas
realizacji 2005-2010 Łączny koszt realizacji projektu 52.000 Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Ustalenie stanu prawnego i rozgraniczenie gruntów 2005 16.000 Budżet Gminy
WFOŚiGW Firma z przetargu
2. Sporządzenie planu rewaloryzacji 2005-2006 8.000 Budżet Gminy
WFOŚiGW Firma z przetargu
3. Uzupełnienie zadrzewień i zakrzewień 2007-2010 28.000 Budżet Gminy
WFOŚiGW Firma z przetargu



Miary wykonania projektu

1. Liczba nasadzonych drzew i krzewów
2. Kwoty wydatkowane na realizację przedsięwzięcia



KARTA PROJEKTU 2.2.4.
Cel strategiczny II WSPIERANIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMINY
Nazwa programu Wspieranie rozwoju turystyki Numer programu 2.2.
Nazwa
projektu Wyznaczanie szlaków turystycznych oraz budowa ścieżki rowerowej (Dobrzyca- Gołuchów) po torowisku kolejki Numer
projektu 2.2.4.
Cel realizacji projektu Wzbogacenie oferty turystycznej i rekreacyjnej Gminy
Czas
realizacji do 2004 Łączny koszt realizacji projektu Do ustalenia Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Utworzenie szlaku turystycznego – dolina rzeki Lutyni: Dobrzyca-Lutynia-Fabianów-Sośnica-Czarnuszka-Karmin.
Przygotowanie prostego folderu reklamowego 2004 Do ustalenia Budżet Gminy
PTTK PTTK
2. Utworzenie ścieżki rowerowej Dobrzyca – Gołuchów (tzw. „droga muzealna”) do 2004 Do ustalenia Budżet Gminy
Budżet Powiatu
PTTK PTTK



Miary wykonania projektu

1. Długości odcinków szlaków
2. Liczba turystów
3. Kwoty wydatkowane na realizację projektów



KARTA PROJEKTU 3.1.1.
Cel strategiczny III ROZWÓJ USŁUG SPOŁECZNYCH
Nazwa programu Oświata, kultura, sport Numer programu 3.1.
Nazwa
projektu Budowa sal gimnastycznych i boisk sportowych przy szkołach Numer
projektu 3.1.1.
Cel realizacji projektu Uzupełnienie istniejącej bazy oświatowej
Czas
realizacji 2003-2012 Łączny koszt realizacji projektu Do ustalenia Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Powiększenie i utwardzenie boiska sportowego przy SP w Koźmińcu 2005 Do ustalenia Rodzice
Budżet Gminy
Totalizator Firma z przetargu
2. Budowa boiska sportowego przy ZSP w Galewie 2007 500.000 Budżet Gminy Firma z przetargu
3. Zakończenie budowy boiska sportowego przy ZSP w Karminie IV 2003 Do ustalenia Budżet Gminy Firma z przetargu
4. Urządzenie boiska szkolnego (na czas przerw) przy ZSP w Karminie IV 2003 Do ustalenia Budżet Gminy Firma z przetargu
5. Budowa sali gimnastycznej przy ZSP w Karminie 2005/2006 Do ustalenia Budżet Gminy Firma z przetargu
6. Budowa szatni przy SP w Lutyni 2002-2006 Do ustalenia Budżet Gminy Firma z przetargu
7. Budowa sali gimnastycznej przy SP w Dobrzycy do 2007 Do ustalenia Budżet Gminy
Środki pozabudżetowe Firma z przetargu
8. Budowa łącznika SP - sala gimnastyczna - Gimnazjum do 2012 Do ustalenia Budżet Gminy
Środki pozabudżetowe Firma z przetargu
9. Budowa boiska lekkoatletycznego przy SP w Dobrzycy XII 2004 20.000 Budżet Gminy
Środki pozabudżetowe Firma z przetargu
10. Budowa boiska do piłki siatkowej i koszykowej I 2005 30.000 Budżet Gminy
Środki pozabudżetowe Firma z przetargu
11. Budowa pełnowymiarowej sali przy Gimnazjum w Dobrzycy (do wykorzystania przez całą gminę) 2002-2006 Do ustalenia Budżet Gminy
Totalizator Firma z przetargu
Miary wykonania projektu
1. Powierzchnie sal gimnastycznej i boisk
2. Kwoty wydatkowane na inwestycje

KARTA PROJEKTU 3.1.2.
Cel strategiczny III ROZWÓJ USŁUG SPOŁECZNYCH
Nazwa programu Oświata, kultura, sport Numer programu 3.1.
Nazwa
projektu Organizacja pracowni internetowych Numer
projektu 3.1.2.
Cel realizacji projektu Kształcenie umiejętności wykorzystania informatycznych zasobów wiedzy
Czas
realizacji 2003-2006 Łączny koszt realizacji projektu 200.000 Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Wyposażenie pracowni komputerowej w SP w Koźmińcu 2004 30.000 Rodzice
Budżet Gminy
Sponsorzy Firma z przetargu
2. Organizacja pracowni internetowej w ZSP w Galewie 2004 35.000 Budżet Gminy Firma z przetargu
3. Organizacja pracowni informatycznej przy ZSP w Karminie IX 2005 35.000 Budżet Gminy Firma z przetargu
4. Organizacja pracowni internetowej przy w SP w Lutyni 2005 30.000 Budżet Gminy Firma z przetargu
5. Doskonalenie 3 nauczycieli SP w Dobrzycy w zakresie informatyki do 2003 5.000 Budżet Gminy Firma z przetargu
6. Dostosowanie sali 23 w SP w Dobrzycy do utworzenia pracowni internetowej – instalacja elektryczna 2003 5.000 Budżet Gminy Firma z przetargu
7. Zakup i montaż 10 zestawów komputerowych w SP w Dobrzycy Termin uzależniony od Fundacji 30.000 Fundacja Prezydenta RP Firma z przetargu
8. Budowa sieci komputerowej w Gimnazjum w Dobrzycy 2006 30.000 Budżet Gminy
Środki własne
Sponsorzy Firma z przetargu
Miary wykonania projektu

1. Liczba zainstalowanych stanowisk komputerowych w poszczególnych szkołach
2. Odsetek uczniów mających dostęp do komputera i sieci internetowej w szkole



KARTA PROJEKTU 3.1.3.
Cel strategiczny III ROZWÓJ USŁUG SPOŁECZNYCH
Nazwa programu Oświata, kultura, sport Numer programu 3.1.
Nazwa
projektu Organizacja pracowni przedmiotowych w małych szkołach Numer
projektu 3.1.3.
Cel realizacji projektu Właściwa i atrakcyjna organizacja zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych
Czas
realizacji 2003-2006 Łączny koszt realizacji projektu 62.000 Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Utworzenie pracowni przyrodniczej przy ZSP w Karminie IX 2004 2.000 Budżet Gminy Dyrektor szkoły
2. Zakup pomocy naukowych do nauczania przyrody i geografii oraz pomocy dla klas I-III dla SP w Lutyni 2002-2004 5.000 Budżet Gminy
Środki własne Dyrektor szkoły
3. Stworzenie Centrum Informacji w SP w Dobrzycy VIII 2003 5.000 Budżet Gminy
Środki Pozabudżetowe Dyrektor szkoły
4. Utworzenie sali audiowizualnej w SP w Dobrzycy VIII 2006 50.000 Budżet Gminy
Środki Pozabudżetowe Firma z przetargu


Miary wykonania projektu

1. Rodzaj i ilość zakupionego sprzętu
2. Wartość poniesionych wydatków



KARTA PROJEKTU 3.1.4.
Cel strategiczny III ROZWÓJ USŁUG SPOŁECZNYCH
Nazwa programu Oświata, kultura, sport Numer programu 3.1.
Nazwa
projektu Remonty i modernizacje budynków oświatowych Numer
projektu 3.1.4.
Cel realizacji projektu Poprawienie bazy istniejących placówek oświatowych
Czas
realizacji 2003-2008 Łączny koszt realizacji projektu Do ustalenia Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Wykonanie instalacji CO w SP w Koźmińcu Do ustalenia 20.000 Budżet Gminy Firma z przetargu
2. Wykonanie kapitalnego remontu dachu w przedszkolu w Koźmińcu Do ustalenia Do ustalenia Budżet Gminy Firma z przetargu
3. Wymiana okien w dwóch izbach lekcyjnych w SP w Koźmińcu Do ustalenia Do ustalenia Budżet Gminy Firma z przetargu
4. Remont sanitariatów 2003 6.000 Budżet Gminy Firma z przetargu
5. Wymiana stolarki drzwiowej w ZSP w Galewie 2005 16.000 Budżet Gminy Firma z przetargu
6. Wymiana stolarki okiennej w ZSP w Galewie 2006 50.000 Budżet Gminy Firma z przetargu
7. Adaptacja mieszkania na sale lekcyjne w ZSP w Karminie IX 2003 17.000 Budżet Gminy Firma z przetargu
8. Malowanie klas w SP w Lutyni 2002-2004 Do ustalenia Budżet Gminy
Środki własne Firma z przetargu
9. Wymiana okien w SP w Lutyni 2002-2006 Do ustalenia Budżet Gminy Środki własne Firma z przetargu
10. Wymiana wykładzin podłogowych w SP w Lutyni 2002-2006 Do ustalenia Budżet Gminy Środki własne Firma z przetargu
11. Wymiana stolarki drzwiowej w SP w Lutyni 2002-2006 Do ustalenia Budżet Gminy Środki własne Firma z przetargu
12. Remont WC i szatni w budynku przy ul. Parkowej w SP w Dobrzycy IX 2002 8.000 Budżet Gminy Firma z przetargu
13. Remont izby lekcyjnej nr 1 przy ul. Parkowej w SP w Dobrzycy IX 2002 6.000 Budżet Gminy Firma z przetargu
14. Wymiana ciągu komunikacyjnego przed szkołą przy ul. Parkowej w SP w Dobrzycy VIII 2002 3.000 Sponsor Firma z przetargu
15. Remont izb lekcyjnych nr 2,3,4 przy ul. Parkowej w SP w Dobrzycy VIII 2003 18.000 Budżet Gminy
Środki pozabudżetowe Firma z przetargu
16. Remont korytarza i górnej łazienki przy ul. Parkowej w SP w Dobrzycy VIII 2004 10.000 Budżet Gminy Środki pozabudżetowe Firma z przetargu
17. Adaptacja budynku przy ul. Parkowej w SP w Dobrzycy na potrzeby przedszkola 2008 20.000 Budżet Gminy Środki pozabudżetowe Firma z przetargu
18. Urządzenie placu zabaw dla potrzeb przedszkola w Dobrzycy 2008 15.000 Budżet Gminy Firma z przetargu
19. Wymiana okien i drzwi w Gimnazjum w Dobrzycy 2002-2005 Do ustalenia Budżet Gminy
Środki własne Firma z przetargu
20. Malowanie sal w Gimnazjum w Dobrzycy 2002-2005 Do ustalenia Budżet Gminy
Środki własne Firma z przetargu
21. Zakup i zamontowanie szafek w Gimnazjum w Dobrzycy 2002-2005 Do ustalenia Budżet Gminy
Środki własne Firma z przetargu
22. Wymiana wykładzin podłogowych w Gimnazjum w Dobrzycy 2002-2005 Do ustalenia Budżet Gminy
Środki własne Firma z przetargu
23. Wymiana oświetlenia w Gimnazjum w Dobrzycy 2002-2005 Do ustalenia Budżet Gminy
Środki własne Firma z przetargu
24. Wymiana sieci CO w Gimnazjum w Dobrzycy 2002-2005 Do ustalenia Budżet Gminy
Środki własne Firma z przetargu
Miary wykonania projektu

1. Powierzchnia okien i drzwi do wymiany
2. Powierzchnia wykładzin do wymiany
3. Powierzchnia dachów do remontu
4. Powierzchnia łącznika
5. Liczba wyremontowanych sal
6. Liczba wyremontowanych zapleczy sanitarnych
7. Liczba wymienionych punktów świetlnych




KARTA PROJEKTU 3.1.6.
Cel strategiczny III ROZWÓJ USŁUG SPOŁECZNYCH
Nazwa programu Oświata, kultura, sport Numer programu 3.1.
Nazwa
projektu Dokończenie budowy gminnego obiektu sportowego Numer
projektu 3.1.6.
Cel realizacji projektu Rozwój infrastruktury sportowo-rekreacyjnej
Czas
realizacji 2004-2007 Łączny koszt realizacji projektu 180.000 Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Ogrodzenie boiska sportowego 2004-2005 30.000 Budżet Gminy Firma z przetargu
2. Budowa trybuny z zapleczem 2006-2007 150.000 Budżet Gminy Firma z przetargu



Miary wykonania projektu

1. Długość ogrodzenia – 450 mb
2. Ilość miejsc na trybunie



KARTA PROJEKTU 3.1.7.
Cel strategiczny III ROZWÓJ USŁUG SPOŁECZNYCH
Nazwa programu Oświata, kultura, sport Numer programu 3.1.
Nazwa
projektu Nawiązanie współpracy z partnerem zagranicznym Numer
projektu 3.1.7.
Cel realizacji projektu Zebranie doświadczeń zagranicznych, promocja gospodarcza, wymiana młodzieży, wspólne imprezy kulturalne, sportowe, itd.
Czas
realizacji 2003 Łączny koszt realizacji projektu Według potrzeb Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Znalezienie poprzez rozpoznanie w Urzędzie Wojewódzkim, Marszałkowskim lub Powiatowym partnera zagranicznego (gmina) do współpracy 2003 Według potrzeb Budżet Gminy Urząd Gminy
2. Przeprowadzenie rozmów i podpisanie umowy partnerskiej 2003 Według potrzeb Budżet Gminy Wójt Gminy



Miary wykonania projektu

1. Ilość podpisanych umów o współpracę między podmiotami gospodarczymi i organizacjami społecznymi
2. Liczba dzieci i młodzieży korzystających z wymiany
3. Ilość imprez kulturalnych, sportowych, itp.

KARTA PROJEKTU 3.1.8.
Cel strategiczny III ROZWÓJ USŁUG SPOŁECZNYCH
Nazwa programu Oświata, kultura, sport Numer programu 3.1.
Nazwa
projektu Zagospodarowanie czasu wolnego mieszkańców Numer
projektu 3.1.8.
Cel realizacji projektu Zaspokojenie potrzeb mieszkańców wsi w dostępie do kultury i sportu, zwiększenie atrakcyjności gminy dla mieszkańców i gości
Czas
realizacji 2003-2012 Łączny koszt realizacji projektu Do ustalenia Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Efektywniejsze wykorzystanie istniejącej bazy dla wzbogacenia oferty programowej
- Gminne Centrum Kultury – urządzenie pomieszczenia klubowego w miejscu obecnego Klubu Seniora
- sale wiejskie – organizowanie szczególnie w okresie jesienno-zimowym cyklu imprez kulturalno-rozrywkowych



2003-2005


corocznie
20.000 Budżet Gminy GCK




Urząd Gminy
2. Doposażenie sal, m.in. zakup stołów do tenisa 2004-2005 15.000 Budżet Gminy Urząd Gminy
3. Szkoły:
- organizacja zajęć pozalekcyjnych i kół zainteresowań
- udostępnianie pomieszczeń szkół dla zorganizowanych grup młodzieży
- organizowanie rodzinnych imprez integracyjnych 2003-2012 Do ustalenia Budżet Gminy Dyrektorzy szkół
4. Szersze udostępnienie świetlicy socjoterapeutycznej w Dobrzycy 2003-2012 Do ustalenia Budżet Gminy Kierownictwo świetlicy
5. Polepszenie koordynacyjnej funkcji Gminnego Centrum Kultury 2003-2012 Do ustalenia Budżet Gminy GCK
6. Gminna Biblioteka Publiczna – zwiększenie ilości imprez dla dorosłych 2003-2012 Do ustalenia Budżet Gminy GBP
7. Wspieranie działalności kół Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży, Kół Gospodyń Wiejskich oraz LZS-ów 2003-2012 Do ustalenia Budżet Gminy Urząd Gminy
8. Organizowanie wycieczek krajoznawczych przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Dobrzyckiej 2003-2012 Do ustalenia Budżet Gminy TMZD
9. Rozszerzenie oferty imprez muzycznych 2003-2012 Do ustalenia Budżet Gminy GCK
Urząd Gminy
10. Wzbogacenie oferty programowej Gminnego Centrum Kultury
- kółka zainteresowań
- imprezy dla dorosłych 2003-2012 Do ustalenia Budżet Gminy GCK
Miary wykonania projektu

1. Oferta Gminnego Centrum Kultury
2. Ilość imprez kulturalnych rocznie
3. Ilość członków kół i stowarzyszeń
4. Liczba godzin pozalekcyjnych w szkołach



KARTA PROJEKTU 3.2.1.
Cel strategiczny III ROZWÓJ USŁUG SPOŁECZNYCH
Nazwa programu Zdrowie, pomoc społeczna, bezpieczeństwo Numer programu 3.2.
Nazwa
projektu Organizacja podjazdów dla osób niepełnosprawnych w budynkach użyteczności publicznej Numer
projektu 3.2.1.
Cel realizacji projektu Zapewnienie dostępu osób niepełnosprawnych do budynków użyteczności publicznej
Czas
realizacji 2003-2008 Łączny koszt realizacji projektu Do ustalenia Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Sukcesywne usuwanie barier architektonicznych przy szkołach, GOPS, Ośrodku Zdrowia 2003-2008 Do ustalenia PFRON Firma z przetargu



Miary wykonania projektu

1. Ilość pobudowanych podjazdów
2. Koszty realizacji projektu



KARTA PROJEKTU 3.2.2.
Cel strategiczny III ROZWÓJ USŁUG SPOŁECZNYCH
Nazwa programu Zdrowie, pomoc społeczna, bezpieczeństwo Numer programu 3.2.
Nazwa
projektu Program „Bezpieczna Gmina” - pomoc sąsiedzka i programy informacyjne dla ludności, prewencja w szkołach, powołanie straży gminnej Numer
projektu 3.2.2.
Cel realizacji projektu Poprawa stanu bezpieczeństwa na terenie Gminy
Czas
realizacji 2003-2012 Łączny koszt realizacji projektu Do ustalenia Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Programy edukacyjne i prewencyjne w szkołach w zakresie związanym z bezpieczeństwem ruchu drogowego i zagrożeniami (narkomania, alkoholizm) 2003-2012 Do ustalenia Budżet Gminy
Środki GKRPA GKRPA
Policja
Nauczyciele
2. Akcja „Bezpieczna droga do szkoły” 2003-2012 Do ustalenia Budżet Gminy Policja
Nauczyciele
3. Kampanie informacyjne, dotyczące pomocy sąsiedzkiej i współpracy z Policją w przypadku wystąpienia zagrożenia 2003-2012 Do ustalenia Budżet Gminy Policja
4. Powołanie Straży Gminnej 2003 Według możliwości Budżet Gminy Rada Gminy
5. Wspieranie finansowe Policji 2003-2012 Według możliwości Budżet Gminy Rada Gminy

Miary wykonania projektu

1. Liczba programów edukacyjnych i ich uczestników
2. Poprawa bezpieczeństwa – zmniejszenie rozmiaru naruszeń prawa dla całej gminy
3. Liczba utworzonych etatów straży gminnej Poprawa czystości na obszarze gminy
4. Poprawa przestrzegania gminnych przepisów porządkowych, sanitarnych, łowieckich, prawa budowlanego, ruchu drogowego, ustawy o wychowaniu w trzeźwości i innych

KARTA PROJEKTU 3.2.3.
Cel strategiczny III ROZWÓJ USŁUG SPOŁECZNYCH
Nazwa programu Zdrowie, pomoc społeczna, bezpieczeństwo Numer programu 3.2.
Nazwa
projektu Poprawa wyposażenia OSP w sprzęt ratowniczy Numer
projektu 3.2.3.
Cel realizacji projektu Usprawnienie systemu ratowniczo-gaśniczego na terenie gminy
Czas
realizacji 2003-12 Łączny koszt realizacji projektu Do ustalenia Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Remont i rozbudowa remizy OSP w Dobrzycy 2003-2004 Do ustalenia Budżet Gminy Firma z przetargu
2. Zakup motopomp (2 sztuki) 2004-2005 50.000 Budżet Gminy
Zarząd Główny OSP w Warszawie OSP
3. Zakup wozu strażackiego 2007-2008 250.000 Budżet Gminy
Wojewódzki Związek OSP w Poznaniu
(po 50%) OSP
4. Zakup sprzętu łączności i wyposażenia alarmowego 2003-2012 Do ustalenia Budżet Gminy OSP


Miary wykonania projektu

1. Zakupiony sprzęt
2. Wyremontowana remiza OSP w Dobrzycy
3. Zakupiony wóz bojowy
4. Koszty realizacji projektu




KARTA PROJEKTU 3.2.4.
Cel strategiczny III ROZWÓJ USŁUG SPOŁECZNYCH
Nazwa programu Zdrowie, pomoc społeczna, bezpieczeństwo Numer programu 3.2.
Nazwa
projektu Utworzenie gminnego ośrodka wsparcia i rozwój instytucji społecznych Numer
projektu 3.2.4.
Cel realizacji projektu Zapewnienie lepszej opieki osobom starszym i niepełnosprawnym oraz wszystkim potrzebującym
Czas
realizacji 2003-2012 Łączny koszt realizacji projektu Do ustalenia Jednostka
koordynująca Wójt Gminy
Zadania Czas realizacji Koszt realizacji
zadania Źródła
finansowania Wykonawca
1. Utworzenie Środowiskowego Domu Samopomocy 2003-2005 Do ustalenia Budżet Gminy
Budżet Powiatu
Budżet Województwa Urząd Gminy
2. Utworzenie Lokalnego Domu Pomocy Społecznej 2005-2007 Do ustalenia Budżet Gminy GOPS
3. Rozwój specjalistycznych usług opiekuńczych 2003-2012 Do ustalenia Budżet Gminy GOPS
4. Pomoc w tworzeniu organizacji pozarządowych 2003-2012 Do ustalenia Budżet Gminy GOPS
5. Utworzenie Warsztatów Terapii Zajęciowej 2004 Do ustalenia Budżet Gminy GOPS


Miary wykonania projektu

1. Zakres świadczeń powstałych organizacji
2. Liczba klientów
3. Liczba usług udzielonych klientom
4. Koszty realizacji projektu